Zzp: hoe zit het ermee?

Sinds de Wet dba (2016) zijn er modelovereenkomsten die door de Belastingdienst zijn goedgekeurd voor werken buiten dienstbetrekking. En dus: zelfstandigheid voor de zzp’er, maar ook geen inhoudingsplicht voor de loonheffingen voor de opdrachtgever.

In samenwerking met beroepsorganisaties ontwikkelde VvAA zo’n twintig modellen voor verschillende beroepsgroepen. De modellen helpen partijen goede afspraken met elkaar te maken en Wkkgz-aspecten op een juiste wijze te regelen. Deze overeenkomsten vindt u als terug op website van de Belastingdienst. In 2022 en 2023 is de geldigheidsduur van al deze overeenkomsten verlengd en kunnen deze voor een nieuwe periode van vijf jaar worden gebruikt. Onbekend is nog in hoeverre de nieuwe plannen van het kabinet hier tussentijds een stokje voor gaan steken.

In 2016 werd de VAR voor zzp’ers vervangen door de Wet deregulering arbeidsrelaties (DBA), met haar systeem van modelovereenkomsten. Sinds 2017 is een nieuw regime in de maak. Het resultaat tot nu toe? Wetsvoorstellen die onuitvoerbaar bleken, uitgestelde handhaving en een webmodule voor de beoordeling van de arbeidsrelatie, waarvan de status onduidelijk blijft. De huidige modelovereenkomsten hebben nog steeds hun waarde als partijen willen samenwerken buiten dienstbetrekking.

Eind 2023 kondigde het huidige kabinet het plan aan voor een nieuw regime. Met als doel de balans te herstellen en de regels toekomstbestendiger te maken. Het plan moet vóór 1 januari 2025 in bedrijf zijn en bestaat uit drie assen:

• Naar een gelijker speelveld tussen zelfstandigen en werknemers: de belangrijkste maatregelen zijn hier van fiscale aard, met als doel het zzp-en financieel minder aantrekkelijk te maken. Voorbeelden zijn de verdere afbouw van de zelfstandigenaftrek en de afschaffing van de fiscale oudedagsreserve (FOR). 
• Meer duidelijkheid over de arbeidsrelatie: de centrale vraag is hier is wanneer er nu eigenlijk sprake is van een dienstbetrekking. Dat wil het kabinet verduidelijken. ‘Inbedding in de organisatie’ zou daarbij als nieuw zelfstandig element als indicatie voor een dienstbetrekking worden opgenomen in de wetgeving. Een lastige voor zorgverleners. 
• Handhaving op schijnzelfstandigheid: sinds 2016 vond er nauwelijks handhaving plaats, met een cultuur waarin alles mogelijk lijkt tot gevolg. Uiterlijk 1 januari 2025 wil het kabinet het huidige handhavingsmoratorium opheffen. Voor die tijd krijgen partijen nog ongesanctioneerd de mogelijkheid hun samenwerking anders in te vullen als de inspecteur van mening is dat er wel degelijk sprake is van een dienstbetrekking.