Handhavingsplan 2025 geeft opdrachtgevers en zzp’ers nauwelijks extra ruimte

Handhavingsplan 2025

De Belastingdienst maakte op 18 december zijn Handhavingsplan arbeidsrelaties voor 2025 bekend, getiteld ‘Handhaven zonder handhavingsmoratorium’. De daarin beschreven activiteiten maken deel uit van de kabinetsaanpak die zich richt op het tegengaan van schijnzelfstandigheid. Na het zomerreces deelde een aantal Kamerleden zijn zorgen over het effect van het beëindigen van het ‘handhavingsmoratorium’. De Tweede Kamer steunde een belangrijk deel van de moties waarin deze zorgen waren beschreven. De Belastingdienst geeft in het handhavingsplan aan op welke wijze de staatssecretaris van financiën hiermee rekening heeft gehouden. We gaven eerder al aan dat de impact van deze moties waarschijnlijk beperkt zou zijn. Anders dan de afgelopen dagen in de pers veel gesuggereerd, wordt dit in het plan inderdaad bevestigd. Wat is de impact van de meest opvallende punten voor u als opdrachtgever of zzp’er?

1. Geen boetes

Veel kranten kopten de afgelopen dagen over de terughoudendheid in het opleggen van boetes in geval van schijnzelfstandigheid, alsof dit het belangrijkste punt uit het handhavingsplan was. Maar zo nieuw is dit niet. Eerder kondigde het kabinet al tijdelijke terughoudendheid aan op het gebied van vergrijpboetes. De opdrachtgever moet dan wel aantonen actief bezig te zijn met het juist kwalificeren van de arbeidsrelatie. De Belastingdienst legt deze vergrijpboetes normaal gesproken op bij verwijtbare afwijking van wet- en regelgeving. Dan gaat het over opzet en schuld. Nu worden ook verzuimboetes in dit kader genoemd, deze gaan over niet tijdig betalen. Eerder relativeerden we dit al: het grootste financiële risico zit immers niet in de boetes maar in de niet betaalde werknemerspremies. Deze premies had de opdrachtgever moeten afdragen als er volgens de belastingdienst sprake is van een arbeidsovereenkomst. 

2. Eerst een waarschuwing?

Opvallend is ook dat de Belastingdienst in het plan ook aangeeft een waarschuwing te kunnen geven. In eerste instantie lijkt dat op de aanwijzing die de dienst de afgelopen jaren gedurende het handhavingsmoratorium kon opleggen. In het plan staat echter expliciet dat een waarschuwing iets anders is (‘geen officieel instrument’) maar ook de suggestie dat de dienst wel degelijk ook direct een boekenonderzoek kan starten. Met correctieverplichting en/of naheffing tot gevolg in geval van geconstateerde schijnzelfstandigheid (met terugwerkende kracht, tot maximaal 1 januari 2025). Het is nog onduidelijk wanneer de Belastingdienst een waarschuwing geeft of direct overgaat tot sanctionerende handhaving. Een boterzachte toezegging voor een zachte landing op dit punt dus? De Handleiding bedrijfsbezoeken en boekenonderzoeken voor medewerkers van de Belastingdienst geeft hierover in de loop van januari 2025 pas meer duidelijkheid.

3. Modelovereenkomsten langer geldig

Verder is er opvallend nieuws over de door Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomsten voor het werken buiten dienstbetrekking. Alle modelovereenkomsten zijn nu geldig tot 31 december 2029, ongeacht de oorspronkelijke einddatum die per model verschilt. Eerder nuanceerden we de waarde van de modelovereenkomsten al, want ze bieden geen zekerheid. Daadwerkelijk werken volgens de bepalingen in de overeenkomst (dat is een voorwaarde) is vaak niet eenvoudig. En de inspecteur kan hierover een ander oordeel hebben dan uzelf. Zeker op basis van de meest recente inzichten. De Belastingdienst spreekt dan ook over ‘schijnzekerheid’ als het de modelovereenkomsten betreft. Bij de verlengde geldigheidsduur geldt deze waarschuwende toon dus evenzeer. Al maakt Den Haag het wel verwarrend met het verlengen van de modelovereenkomsten. 

Neem handhaving serieus

Al met al is de toegevoegde waarde van de nieuwe aspecten in het handhavingsplan arbeidsrelaties 2025 dus beperkt. Daarom blijft het belangrijk de hervatting van de handhaving serieus te blijven nemen.