Zekerheid voor zorg­verleners: de waarde van gespeciali­seerde rechts­bijstand

Verschil tussen aansprakelijkheid en (tucht)klachten

Senior productmanager rechtsbijstand bij VvAA Schade­verzekeringen Corien Hofstra en manager juridische dienstverlening bij VvAA Legal Jet Meijwes merken dagelijks dat er in de praktijk vaak verwarring bestaat over het verschil tussen aansprakelijkheid en (tucht)klachten. Hoewel deze onderwerpen soms in één adem worden genoemd, gaat het om wezenlijk andere procedures met een heel verschillend juridisch kader.  

Aansprakelijkheid richt zich op financiële schade van een patiënt die de verzekeraar voor de zorgverlener of organisatie behandelt. (Tucht)klachten richten zich juist op het functioneren van de individuele zorgverlener, zijn of haar vakbekwaamheid en de beoordeling van het professioneel handelen. De uitkomsten van een klacht of tuchtzaak kunnen ingrijpend zijn, variërend van waarschuwingen tot, in extreme gevallen, het tijdelijk of definitief niet mogen uitoefenen van het beroep.

Andere expertise nodig

Juist omdat deze procedures zo sterk op de persoon gericht zijn, is een aparte verzekering geen luxe maar een logische aanvulling op een aansprakelijkheidspolis. Een aansprakelijkheidsverzekering richt zich vaak op de organisatie. Als de aansprakelijkheid wordt erkend, zorgt deze verzekering voor de financiële afwikkeling. Klacht- en tuchtzaken en bijvoorbeeld IGJ-onderzoeken hebben een ander juridisch kader. Zij vragen om gespecialiseerde juridische begeleiding die niet binnen de dekking van een standaard aansprakelijkheidsverzekering valt. ‘Een tuchtklacht gaat niet over geld, maar over je handelen als professional,’ zegt Corien. ‘Dan heb je andere expertise nodig en vaak ook iemand die oog heeft voor jouw positie.’

Juridische hulp al in vroeg stadium

In de praktijk zoeken zorgverleners niet alleen ondersteuning bij formele klachten of procedures, maar vaak al eerder. Denk aan ondersteuning na een consult dat niet soepel verliep, bij dossierverzoeken die spanning oproepen of wanneer iemand verwacht als getuige te worden gehoord in een zaak rond een collega. Een aparte rechtsbijstandverzekering met hulp bij klachten en tuchtzaken zorgt ervoor dat zorgverleners al in dat vroege stadium toegang hebben tot gespecialiseerde juridische hulp. Die hulp is gericht op hun persoonlijke positie en staat los van de organisatiebelangen.

Toezicht door IGJ

Ook het toezicht door de IGJ speelt hierin een rol. De inspectie kan betrokken raken bij calamiteiten, meldingen of kwaliteitsonderzoeken. Voor zorgverleners is het niet altijd duidelijk wat hun rol precies is, welke informatie zij mogen delen en waar hun persoonlijke verantwoordelijkheid begint en eindigt. Juist in die situaties biedt een rechtsbijstandsverzekering houvast.

Goed werkgeverschap

Zorgorganisaties sluiten de verzekering voor rechtsbijstand bij klachten, tuchtzaken en medische strafzaken af voor de mensen die er werken. Het is een collectieve voorziening voor medewerkers in loondienst en bijvoorbeeld vrijgevestigde medisch specialisten binnen een MSB-structuur. Ook andere professionals die binnen de organisatie zorg verlenen kunnen van deze verzekering gebruik maken. Daarmee krijgen zij toegang tot juridische ondersteuning die gericht is op hun individuele beroepsuitoefening. Voor organisaties is dit een manier om invulling te geven aan goed werkgeverschap: het biedt rust, duidelijkheid en een vorm van bescherming op momenten die voor medewerkers zwaar kunnen zijn.

Werk kunnen doen met vertrouwen

Corien en Jet zien dat dit in de praktijk veel verschil maakt. 'Zorgverleners moeten hun werk kunnen doen met het vertrouwen dat er deskundige hulp beschikbaar is als hun handelen wordt beoordeeld,' zegt Jet. 'Dat geeft veiligheid, maar ook ruimte om open te zijn en tijdig vragen te stellen.' Of het nu gaat om een formele klacht, een tuchtzaak, een onderzoek van de IGJ, een beginnende onrust of een lastig gesprek: een aparte verzekering voor klacht- en tuchtrecht zorgt ervoor dat zorgverleners niet alleen staan.

Snel toegang tot iemand met de juiste expertise

Advocaat van VvAA Jacqueline de Vries ziet in de dagelijkse praktijk hoe belangrijk het is dat zorgverleners in moeilijke situaties direct toegang hebben tot iemand met de juiste expertise. Wanneer een klacht, tuchtzaak of onderzoek op hen afkomt, is het volgens haar cruciaal dat er snel persoonlijk contact is met een jurist of advocaat die begrijpt hoe de zorg werkt en wat zo’n situatie emotioneel teweeg kan brengen. Een telefoontje, een bericht of een kort overleg kan al helpen om rust te creëren en richting te geven. Die laagdrempeligheid en persoonlijke benadering zijn voor veel zorgverleners een belangrijke steun, juist in de eerste uren of dagen nadat iets is gebeurd.

Rechtstreeks toegang tot gespecialiseerde advocaten

Jacqueline benadrukt dat een rechtsbijstand­verzekering zorgverleners rechtstreeks toegang geeft tot de gespecialiseerde advocaten en juristen van VvAA Legal. 'We zijn een advocaten­kantoor dat volledig is ingericht op het gezondheidsrecht en tuchtrecht,' zegt ze. 'Dat betekent dat zorgverleners kunnen rekenen op dezelfde hoogwaardige juridische expertise als bij elk ander gespecialiseerd kantoor, met het verschil dat wij de zorg door en door kennen en echt naast de zorgverlener staan.' Wat telt, is dat iemand wordt bijgestaan door een deskundige behandelaar die de situatie serieus oppakt, snel schakelt en precies weet welke stappen nodig zijn om zorgvuldig en professioneel te handelen.

Verzekeringen op elkaar afgestemd

Zoals Corien het samenvat: 'Je hoopt het nooit nodig te hebben. Maar als het gebeurt, is het essentieel dat iemand naast je staat die precies weet wat er moet gebeuren en die begrijpt wat het voor jou betekent. Het is ook goed te weten dat onze beroeps­aansprakelijkheids­verzekeringen en onze beroepsmatige rechtsbijstand­verzekeringen op elkaar afgestemd zijn. Dat is essentieel op momenten dat klacht en claim hand in hand gaan, bijvoorbeeld in een procedure bij een geschillen­instantie'.

Disclaimer

^{Aan de inhoud van dit artikel kunnen geen rechten ontleend worden. Er zijn verzekerings­voorwaarden van toepassing per verzekering. Raadpleeg voor een compleet overzicht van dekkingen de voorwaarden op onze website.}