De zorg vooruit: veerkracht in de praktijk, versnelling in 2026

Het tekort aan zorgprofessionals drukte, net als voorgaande jaren, voelbaar op de werkvloer. In bepaalde delen van Nederland kunnen inwoners zich niet meer inschrijven bij een huisartsenpraktijk omdat er een patiëntenstop is. Door verstopping in delen van de zorgketen lopen zowel patiënten als zorgprofessionals (met name huisartsen) tegen muren op.

Toch bleef de zorg overeind: niet door één grote doorbraak, maar door praktische aanpassingen: slimmer plannen, beter triëren, taken anders verdelen en meer samenwerken. Continuïteit is in het afgelopen jaar een prestatie op zich geworden, vooral dankzij de inzet van talloze zorgprofessionals.

Wat we geleerd hebben

In 2025 werd zichtbaar dat werkbaarheid geen bijzaak meer is, maar een harde randvoorwaarde. Werkbaarheid betekent: het werk is uitvoerbaar binnen beschikbare mensen, tijd en middelen, zodat zorgprofessionals kwalitatief goede zorg kunnen leveren zónder structureel over hun grenzen te gaan. Minder onnodige administratie en meer professionele ruimte zijn voorwaarden om mensen voor het vak te behouden. Zorgprofessionals zetten vaker digitale toepassingen in, en digitalisering raakt meer verankerd in beleid van zorgorganisaties, bijvoorbeeld via digitale intake, thuismonitoring en ondersteuning bij triage. Niet overal even snel en niet in elke subsector gelijk, maar steeds vaker als hulpmiddel om schaarse tijd en expertise gericht te gebruiken.

Tegelijkertijd werd samenwerking onmisbaar. De praktijk verschoof richting netwerkzorg: ziekenhuizen, huisartsen, wijkteams en het sociaal domein trokken vaker samen op. Regionale samenwerking wordt daarmee steeds vaker de standaard werkwijze.

Wat er echt veranderd is

De rol van de zorgprofessional verschuift steeds meer richting partner in gezondheid. Preventie, passende zorg en samenwerken over domeinen heen zijn tastbaarder geworden in keuzes op de werkvloer. Tegelijkertijd blijft de druk hoog: de zorgvraag groeit sneller dan het aantal professionals. Anders organiseren is daarom niet langer een keuze, maar een noodzaak: werk slimmer verdelen, taken anders organiseren en technologie verstandig inzetten.

Vooruitblik naar 2026: versnellen vanuit klantwaarde

De komende jaren bouwen we door vanuit de vraag: wat hebben zorgprofessionals en zorgorganisaties nu nodig om goede zorg te blijven leveren? In de eerstelijn neemt de druk toe omdat er een verschuiving vanuit de tweede lijn plaatsvindt, kwetsbare ouderen langer thuis wonen en vaker een beroep doen op de huisarts en de huisarts vragen krijgen die eigenlijk hun oorzaak buiten het medische domein hebben. Denk aan eenzaamheid en sociale problematiek, zoals schuldenproblematiek. De richting van het Integraal Zorgakkoord, versterking van de eerstelijn, betere triage, regionale samenwerking, passend gebruik en preventie, is voor VvAA herkenbaar als dagelijkse realiteit.

Veerkracht als kompas

2025 liet zien dat verandering pas echt begint als zorgprofessionals de ruimte, het vertrouwen en middelen hebben om anders te werken. Als we die lijn vasthouden, bouwen we verder aan een zorg die houdbaarder, slimmer en menselijker is, voor zorgprofessionals en voor patiënten.