Zwanger en A(N)IOS? Dit zijn je rechten en plichten

Wanneer vertel je dat je zwanger bent?

Volgens de wet hoef je je werkgever pas 3 weken vóór je met zwangerschapsverlof gaat te informeren. De meeste moeders in spe kiezen ervoor om de termijnecho af te wachten en het dan te vertellen. Het advies is om niet te lang te wachten met vertellen.

Als je werkgever weet van je zwangerschap kan én moet hij je helpen goed te letten op je gezondheid. Als zorgprofessional loop je immers risico om in contact te komen met besmettelijke ziekten of stoffen die schadelijk kunnen zijn voor het kindje in je buik, zoals röntgenstraling of cytostatica. En misschien heb je wel te maken met een hoge werkdruk en stress of zware fysieke activiteiten. Zorg dus goed voor jezelf!

Ben je AIOS? Denk ook aan je opleiding

Breng ook je opleiding op tijd op de hoogte van je zwanger-zijn. Als AIOS moet je samen met je opleider afspraken maken over de impact van je verlof op je opleiding. In overleg met RGS kan je eventueel je opleiding verlengen. Zorg wel dat je de gemaakte afspraken goed vastlegt. Sommige medische opleidingen hebben ook specifieke richtlijnen voor zwangerschapsverlof. 

Welke plichten heb je als je zwanger bent?

Voor we overgaan naar wat jij mag verwachten van je werkgever, staan we eerst stil jouw plichten als zwangere vrouw. Als je werkgever daarom vraagt, moet je een schriftelijke verklaring van je arts of verloskundige kunnen overleggen dat je zwanger bent. Sowieso moet je deze verklaring op z’n laatst 3 weken voordat je met zwangerschapsverlof gaat aan je werkgever kunnen geven. 

Als je werkgever je vraagt om je werktaken of -tijden aan te passen vanwege het arbobeleid, dan moet je hieraan meewerken.

En je bent verplicht om uiterlijk 3 weken van tevoren te melden wanneer je het zwangerschapsverlof wil laten ingaan. Daarmee geef je je werkgever nog voldoende tijd om vervanging te regelen. 

Welke rechten heb je als je zwanger bent?

Sowieso heb je natuurlijk recht op 16 weken zwangerschapsverlof. En vanaf het moment dat je je zwangerschap hebt gemeld tot 6 weken na afloop van je bevallingsverlof ben je wettelijk beschermd tegen ontslag.

Heb je een tijdelijk contract dat afloopt tijdens je zwangerschap, dan is je wekgever niet verplicht om je contract te verlengen. Maar je zwangerschap mag niet de reden zijn dat dit niet gebeurt.

Ook heb je volgens de Arbeidstijdenwet tijdens je zwangerschap en tot 6 maanden na je bevalling recht op een ‘bestendig en regelmatig arbeids- en rusttijdenpatroon’.  

Dit betekent dat:

• Je geen overwerk en bereikbaarheidsdiensten hoeft te doen.
• Je wel kunt worden ingeroosterd voor een avond- of weekenddagdienst.
• Je niet verplicht kunt worden om langer dan 10 uur per dienst te werken
• Je niet verplicht kunt worden om nachtdiensten te draaien. Tenzij je werkgever aannemelijk kan maken dat dit niet van hem kan worden gevraagd.
• Je extra pauzes mag opnemen. Bij elkaar opgeteld mogen deze maximaal een achtste deel van jouw werktijd per dienst innemen. Je pauzes tellen mee als werktijd. 

Aanvullingen vanuit de cao Ziekenhuizen en cao GGZ

Volgens de cao Ziekenhuizen en de cao GGZ hoef je na de 3e maand van je zwangerschap ook geen onregelmatige of aanwezigheidsdiensten te draaien. Tenzij je daar geen bezwaar tegen hebt natuurlijk. Daarnaast geldt voor de cao GGZ dat je werkgever je na de 3e maand van je zwangerschap in principe niet meer mag indelen in crisisdiensten. 

Gelegenheid voor onderzoeken

Als je zwanger bent, krijg je te maken met de nodige zwangerschapsonderzoeken. Jouw werkgever is verplicht je in de gelegenheid stellen om alle noodzakelijke onderzoeken te ondergaan. Deze onderzoeken en de daarbij behorende reistijd tellen bovendien als werktijd en krijg je dus doorbetaald.

Zwanger en je salaris

In de Wet arbeid en zorg is geregeld dat je recht hebt op een zwangerschapsuitkering tijdens je zwangerschaps- en bevallingsverlof. Deze bedraagt 100% van het dagloon (je salaris) tot maximaal het maximumdagloon. Je werkgever vraagt je zwangerschapsuitkering aan bij het UWV, deze verrekent ze met je loon. Tijdens je verlof krijg je gewoon via je werkgever betaald. 

In de cao Ziekenhuizen is bovendien vastgelegd dat je ook onregelmatigheidstoeslag ontvangt als je zwanger bent en werkt. Ook als je geen onregelmatige diensten meer draait. 

In de cao Ziekenhuizen is bovendien vastgelegd dat je ook onregelmatigheidstoeslag ontvangt als je zwanger bent en om die reden geen ORT-diensten meer draait. Je ontvangt in dat geval een gemiddelde ORT over de laatste 6 maanden. Ook als je geen onregelmatige diensten meer draait. 

Wanneer met zwangerschapsverlof?

Op basis van de Wet Arbeid en Zorg (Wazo) heb je recht op zwangerschapsverlof vanaf 6 weken voor je uitgerekende datum. Vanaf 4 weken voor de vermoedelijke dag van je bevalling mag je niet meer werken. Als je minder dan 6 weken zwangerschapsverlof opneemt, kun je het restant bij je bevallingsverlof optellen. Als je bijvoorbeeld 4 weken voor de vermoedelijke dag van je bevalling met zwangerschapsverlof gaat, dan tel je 2 weken bij je bevallingsverlof op. Je hebt dus recht op minimaal 10 weken bevallingsverlof.

De cao GGZ en cao Ziekenhuizen bieden je de mogelijkheid om aansluitend aan je bevallingsverlof nog maximaal 4 weken onbetaald bevallingsverlof aan te vragen bij je werkgever. Doe dit op z’n laatst 3 maanden voor je uitgerekende datum. 

Vergeet trouwens niet om uiterlijk 3 weken voordat je verlof wilt opnemen, dit door te geven aan je werkgever.

Heb je nog vragen of loop je ergens tegenaan?

Heb je toch discussie met je werkgever of een andere vraag? Als VvAA-lid mag je natuurlijk altijd bij ons aankloppen. Bij de juridische servicedesk bijvoorbeeld denken ze graag met je mee. En ook onze adviseurs helpen je met plezier.