Als verzuim de zorg voor patiënten onder druk zet
In de zorg wordt al jaren geschoven en opgevangen. Maar nu het verzuim langduriger en grilliger wordt, komt er steeds meer druk op teams te liggen. Roosters piepen en kraken, spreekuren worden ingeperkt, patiënten wachten langer. Verzuim raakt de zorg zelf. Wat betekent het voor de patiënt?
Wat er gebeurt
Verzuim en personeelstekorten versterken elkaar. Valt er iemand uit, dan is er vaak geen vervanger beschikbaar.
Wat dat betekent voor de zorg
Voor zorgteams betekent dit: schuiven, vangen, overwerken. De inzet van flexkrachten neemt toe, vaste teams worden dunner. Wachttijden lopen op. In grote instellingen zijn er afdelingen die tijdelijk sluiten. In kleinere praktijken moet er met minder mensen worden doorgewerkt. De gevolgen zijn voelbaar in kwaliteit, werkdruk en patiënttevredenheid.
Welke risico’s spelen hier?
Verzuim is niet langer een personeelsprobleem, maar een organisatierisico.
-
Gaten in roosters. Minder handen op de werkvloer betekent hogere druk, overwerk en een groter risico op een domino-effect: wie blijft, raakt uitgeput.
-
Kwaliteit van zorg onder druk. Meer overdrachten, minder continuïteit en grotere kans op fouten of gemiste signalen.
-
Patiëntimpact. Langere wachttijden, minder vaste gezichten en dalend vertrouwen in de zorg. Mensen haken af of voelen zich niet gehoord.
Samen leiden deze risico’s tot hogere kosten, reputatieverlies en, in het uiterste geval, signalering door de toezichthouder.
Kwaliteit en veiligheid op het spel
Zorg verlenen onder hoge druk brengt risico’s met zich mee. De kans op fouten of gemiste signalen neemt toe als meerdere collega’s of invallers patiënten en dossiers behandelen. Kwaliteit en veiligheid komen in het gedrang, en ook de werkcultuur. Wat als er iets misgaat? Dan kijkt niet alleen de patiënt kritisch mee, maar ook de IGJ. De zorgplicht blijft, ook als het team op halve kracht draait.
Wat kun je doen?
Of je nu een kleine praktijk runt of een grote zorginstelling leidt: wie deze risico’s wil beperken, zal verder moeten kijken dan het weekrooster. Praktische stappen:
- Zorg voor basisbeleid met een verzuimprotocol: wie doet wat, wanneer en hoe wordt terugkeer besproken?
- Werk met scenario’s voor vervanging, risicoanalyses op capaciteit en duurzame inzetbaarheid.
- Controleer wettelijke verplichtingen zoals de Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E), arbodienst, preventiemedewerker en vertrouwenspersoon.
- Zet in op goede communicatie en dossiervorming, zodat processen niet stilvallen bij uitval.
- En bovenal: werk vanuit integraal risicomanagement. Inzicht in kwetsbaarheden maakt het mogelijk om tijdig bij te sturen en kwaliteit te behouden.
Zo houd je, klein of groot, grip op de inzetbaarheid van je team én op de (kwaliteit van) zorg die je wilt blijven bieden.
Grip op verzuim
Verzuim zet je team op z'n kop. Hoe houd je grip op verzuim? VvAA helpt je verder, zodat je ruimte overhoudt voor wat echt belangrijk is: goede zorg verlenen.
Meer lezen?
VvAA-leden Sandra, Dorenda en Janneke verbinden hoofd, hart en hormonen
Sandra, Dorenda en Janneke vertellen over de relatie tussen psychische klachten, hormonen en het hart.
Verzuimbeleid steeds professioneler, maar niet altijd: hoe zit dat?
Er zijn praktijken en zorginstellingen waar verzuim nog ad hoc wordt opgepakt. Een verzuimbeleid biedt grip.
Sylvia Middel: 'Aandacht voor elkaar maakt het verschil'
Sylvia Middel (Bakker Tandheelkunde & Orthodontie) over werkplezier, aandacht en samenwerken met VvAA.
6 tips: Duurzaam omgaan met verzuim in de zorg
Ziekteverzuim komt niet zomaar. 6 tips om uitval te voorkomen en herstel te bevorderen.