Overgang van onderneming: wat betekent dit voor de werknemers?

Wanneer is er sprake van een overgang van onderneming­­­?

Volgens de wet is er  sprake van een overgang van onderneming als een bedrijf, of een onderdeel daarvan, via een overeenkomst wordt overgenomen door een ander bedrijf. Dit kunnen verschillende overeenkomsten zijn, bijvoorbeeld:

• Koop- of verkoopovereenkomst
• Overeenkomst tot verhuur
• Overeenkomst tot verpachting
• Overeenkomst tot uitgifte in vruchtgebruik

De overdracht kan betrekking hebben op ondernemingsactiviteiten of bestanddelen daarvan, zoals gebouwen, inventaris en klantenbestanden. Volgens het Europese Hof van Justitie is het van belang dat de overgedragen onderneming haar identiteit behoudt. De rechter bekijkt per geval of dat zo is.

Rechten en plichten uit de arbeidsovereenkomst

Bij een overgang van een onderneming treden de werknemers automatisch in dienst van de overnemende partij. Het maakt daarbij niet uit wat partijen hierover onderling afspreken. Het Burgerlijk Wetboek (BW) bepaalt dat de volledige arbeidsovereenkomst automatisch overgaat op de nieuwe werkgever. Hierdoor hoeft de werknemer geen nieuwe arbeidsovereenkomst te ondertekenen. De oude werkgever blijft nog wel een jaar medeaansprake­lijk voor de nakoming van verplichtingen van vóór de over­gang.

Moeten werknemers met een nieuwe arbeidsovereenkomst instemmen?

Een nieuwe arbeidsovereenkomst kan wel duidelijkheid verschaffen door de arbeidsvoorwaarden nog eens vast te leggen en eventueel gelijk te trekken. De werknemers zijn daartoe niet verplicht en ook hoeven ook geen wijziging van hun arbeidsvoorwaarden te accepte­ren. Als de werknemers willen vasthouden aan hun (oude) gunstigere voorwaarden, kunnen zij ook geen aanspraak maken op de voorwaarden van de nieuwe werkgever.

Mag je (als oude of nieuwe werkgever) de werknemer ontslaan?

De oude of nieuwe werkgever mag de werknemer niet ontslaan vanwege de overgang van onderneming. Dit is in strijd met de wet en is uitdrukkelijk in het BW opgenomen. Mocht de werknemer toch worden ontslagen, dan kan de werknemer dit ontslag vernietigen.

Hoe zit het met het concurrentiebeding?

Het concurrentiebeding wordt op het moment van de overname automatisch over op de nieuwe werkgever (als deze tijdens een lopende arbeidsovereenkomst is overgenomen). Als de arbeidsovereenkomst is geëindigd, gaat het afgesproken concurrentiebeding niet over op de nieuwe werkgever. Dit beding blijft dan alleen gelden tussen de werknemer en de oude werkgever.

Wat zijn de regels bij een (dreigend) faillissement?

De algemene regels voor de overname van de onderneming gelden niet voor een onderneming die failliet is verklaard. Er is geen automatische overgang van rechten en verplichtingen. De regels zijn wél van toepassing bij een uitstel van betaling.

De (rechts)persoon (doorstarter) die een failliete onderneming overneemt bepaalt daardoor zelf welke werknemers er bij hem in dienst komen. Deze werknemers kunnen hun nieuwe werkgever niet aanspreken voor verplichtingen die hun oude werkgever niet nakwam. De doorstarter sluit geheel nieuwe arbeidsovereenkomsten af of hij neemt de arbeidsovereenkomst over. Het personeel dat geen arbeidscontract sluit met de doorstarter zal in dienst blijven van de failliete onderneming, totdat de arbeidsovereenkomst wordt opgezegd door de curator.