Europese verkiezingen en zorg: wat staat op het spel?

Voldoende zorgpersoneel

Opvallend is dat Volt de enige partij is die specifiek aandacht besteedt aan voldoende medewerkers in de zorg. Volt pleit voor een EU-brede aanpak om voldoende zorgmedewerkers aan te trekken door de inzet van wervingscampagnes op Europees niveau. Geen enkele andere partij benadrukt zo expliciet het belang van voldoende personeel voor de gezondheidszorg, wat een groot gemis is gezien de huidige uitdagingen in de sector. Aantrekken van voldoende nieuw personeel is essentieel, terwijl het tegelijkertijd minstens zo essentieel is om bestaand personeel beter te benutten én behouden.

Diverse benaderingen van het thema preventie

Preventie is een thema waar de partijen verschillende invullingen aan geven. GroenLinks/PvdA willen ongezonde reclame aan banden leggen en een schone leefomgeving bevorderen om de gezondheid te beschermen. De Partij voor de Dieren en D66 leggen de nadruk op een plantaardige voeding en het verminderen van ongezonde producten. Zo is D66 voorstander van een Europese suikertaks. Volt pleit voor een geharmoniseerde aanpak binnen de 'European Health Union', met een focus op een gezond voedingspatroon en milieuvriendelijke eetgewoonten. De ChristenUnie benadrukt dat lidstaten verantwoordelijk zijn voor hun eigen zorgstelsel, maar zij zien toegevoegde waarde in EU-standaarden en onderzoek ter bevordering van preventiebeleid. Dit omvat bijvoorbeeld onderzoek naar verbeteringen in kankerbestrijding en het aanpakken van hart- en vaatziekten. Toch moet het voor lidstaten altijd mogelijk blijven om nationaal ambitieuzer beleid te voeren op dit gebied.

Europese inmenging bij een pandemie

Een belangrijk discussiepunt is de vraag of Europese inmenging goed is in het geval van een pandemie. Volt, GroenLinks/PvDA en D66 zijn voorstander van een sterk Europees pandemieverdrag dat gezamenlijke maatregelen mogelijk maakt. De ChristenUnie ziet ook de waarde van gezamenlijke inkoop en crisiscommunicatie door de EU. Aan de andere kant wil Forum voor Democratie helemaal geen Europese inmenging en streeft naar een Nexit. De SGP beschouwt de gezondheidszorg als een nationale aangelegenheid, maar erkent de waarde van gezamenlijke inkoop van medicijnen, vaccins en medische hulpmiddelen tijdens gezondheidscrises. BBB is tegen verdere centralisatie van bevoegdheden, omdat dit de autonomie van lidstaten kan ondermijnen. Ze pleiten in plaats daarvan voor vrijwillige samenwerking binnen 'kopgroepen'.

Exorbitante medicijnprijzen: Europese regels nodig?

Medicijntekorten en extreem hoge prijzen voor bepaalde medicijnen ondermijnen de toegankelijkheid van onze gezondheidszorg. Terwijl sommige partijen de nadruk leggen op Europese samenwerking voor inkoop, stellen anderen het bevorderen van nationale productie voorop om de toegankelijkheid en beschikbaarheid van medicijnen te waarborgen.

GroenLinks/PvdA en D66 pleiten voor gezamenlijke inkoop op Europees niveau om de kosten van medicijnen te verlagen. D66 gaat nog verder door voor te stellen dat patenten minder lang beschermd worden, en door kritischer te toetsen of een middel wel echt ‘nieuw’ is en of een medicijn geen weesgeneesmiddel is. Partij voor de Dieren staat voor de beschikbaarheid van medicijnen voor iedere burger, zonder beperkingen op basis van eigendomsrechten van farmaceutische bedrijven. 50PLUS benadrukt de noodzaak van transparantie in ontwikkelkosten en prijsbepalingen van medicijnen op de Europese markt, ondersteund door gezamenlijke inkoop.

Eigen farmeceutische productie voor betrouwbare toegang

CDA, ChristenUnie, BBB en NSC willen investeren in lokale productiecapaciteit om de afhankelijkheid van andere landen of leveranciers te verminderen, een les die getrokken is uit de coronacrisis. De VVD benadrukt dat de productie van medicijnen binnen de EU kan bijdragen aan het aantrekkelijker maken van de EU voor grote farmabedrijven. De ChristenUnie erkent ook de rol van de EU in het monitoren van medicijnproductie en voorraden.

Digitalisering en datagebruik

Op het gebied van digitalisering en datagebruik hebben de partijen uiteenlopende standpunten. Volt wil digitale systemen in de gezondheidszorg mensgerichter maken, terwijl de ChristenUnie en BBB kritisch zijn over een Europese databank voor patiëntengegevens vanwege privacy- en veiligheidsrisico’s. D66 zet juist in op betere uitwisseling van gezondheidsgegevens binnen Europa om gezondheidsverschillen aan te pakken.

Wat kiest u?

Maak uw stem bewust en geïnformeerd, want de uitkomst van deze verkiezingen kan de richting van de Europese gezondheidszorg voor de komende jaren bepalen. Het is belangrijk om te kijken naar de standpunten van de verschillende partijen en te bepalen welke visie het beste aansluit bij uw waarden en de behoeften van de zorgsector.

Nederlandse partijen en Europese fracties

De meeste Nederlandse partijen zijn aangesloten bij Europese fracties. Hun lidmaatschap is als volgt:

• ECR (SGP en JA21)
• Europees Links (SP en Partij voor de Dieren)
• Europese Volkspartij (CDA en ChristenUnie)
• Groenen (GroenLinks en Volt)
• Partij van de Europese Socialisten (PvdA)
• Renew Europe (VVD en D66)

Als BBB en NSC zetels krijgen bij de aankomende verkiezingen, willen zij zich graag aansluiten bij de EVP, maar in die fractie ligt hun samenwerking met de PVV gevoelig. De samenwerking tussen VVD en PVV heeft ertoe geleid dat Renew Europe de VVD uit hun fractie wil verwijderen. Binnen de EVP en Renew Europe wordt hierover gestemd daarom na de Europese verkiezingen. Minimaal tweederde van een fractie moet het eens zijn met de beslissing om een partij toe te laten of te verwijderen.

Als het de PVV lukt om in het Europees Parlement te komen, wordt de partij onderdeel van de groep Identiteit en Democratie. Bij het schrijven van dit artikel waren er van hen geen standpunten bekend over de zorg op Europees niveau. Waar de PVV bij de vorige Europese verkiezingen nog pleitte voor een Nexit, vindt de partij intensieve economische samenwerking nu wel belangrijk. Forum voor Democratie is niet aangesloten bij een Europese fractie, maar doet wel mee aan de verkiezingen. Denk heeft tenslotte besloten om niet aan de Europese verkiezingen mee te doen.