In Nairobi vliegt de tijd voorbij: ervaring­en bij Amref Flying Doctors

Van student tot vrijwilliger

Voor zijn co-schappen komt Jürgen in de jaren 90 voor het eerst in Afrika terecht in het afgelegen dorpje Ingwavuma in Zuid-Afrika. Later bezoekt hij het continent vaker in vrijwilligersfuncties voor Artsen zonder Grenzen en C.A.R.E. “Met de meeste organisaties vertrek je minstens voor een paar maanden”, legt hij uit. “Met thuiswonende kinderen geef ik de voorkeur aan kortere periodes.” Na 12 opeenvolgende jaren voor Artsen zonder Vakantie in Rwanda en Democratische Republiek Congo te hebben gewerkt, besluit Jürgen om iets nieuws te proberen bij Amref Flying Doctors. Het aanmeldingsproces is grondig en kost veel tijd. Maar uiteindelijk vertrekt hij in november naar Nairobi om een maand lang mee te draaien in hun air ambulance service.

Overpeinzingen vooraf

Voor Jürgen maakt vooral de onvoorspelbaarheid het vrijwilligerswerk zo intensief. Het ene Afrikaanse land is het andere niet, weet hij inmiddels. Van tevoren vraagt hij zich dan ook af of hij het recht krijgt om te weigeren naar potentieel gevaarlijke gebieden te gaan. "Zou ik nee kunnen zeggen tegen zo’n vlucht? En als er bijvoorbeeld een baby op transport zou moeten, zou ik dan wel kunnen zeggen dat ik dat niet wil omdat dat buiten mijn expertise valt?" Ook erkent hij de ethische dilemma's die gepaard gaan met het bepalen van de grenzen van zijn kunnen. “In een Afrikaanse setting bereik ik die eerder dan in een veilige ziekenhuisomgeving in Nederland.”

Een warm welkom

In Nairobi wordt Jürgen verwelkomd door een chauffeur van Amref, die hem naar zijn verblijf brengt bovenin een twaalf verdiepingen tellend gebouw met rooftop pool. “Het meest comfortabele verblijf dat ik ooit had in Afrika", vertelt hij. Het appartement biedt een prachtig uitzicht over Nairobi, inclusief het vliegveld waar hij net is geland. "Het appartement had een balkon, twee badkamers, en er was een algemene fitnessruimte. Amref regelde zelfs de eerste boodschappen voor mijn koelkast, zodat ik meteen alles had om mee te koken.” Na kennismaking met het competente en gemotiveerde Amref-team, vervagen zijn zorgen snel. "Iedereen was betrokken en behulpzaam, en er heerste een fantastische teamspirit," prijst hij de organisatie.

Passagiers aan boord

In de komende weken vliegt de tijd voorbij. "Ik leerde hoe je een vliegtuig van de grond krijgt en welke medische hulpmiddelen ik moest inladen om patiënten comfortabel te kunnen houden", vertelt Jürgen. "Dat er turboprop-vliegtuigen worden gebruikt op korte start- en landingsbanen, en dat jets ideaal zijn voor langeafstandstransporten." De diversiteit aan patiënten die gebruik maken van de air ambulance service is ook opvallend. "Ik was aan boord tijdens 17 vluchten, waarvan 5 of 6 met toeristen," somt hij op. "Toeristen kunnen mee als ze een repatriëringsverzekering hebben en Kenianen die zelf de kosten kunnen dragen ook. Voor $ 20 per jaar biedt Amref bovendien een speciaal programma aan dat Kenianen in staat stelt om zich te verzekeren voor medische evacuatiekosten.”

Gewonde generaal

Een van de meest indrukwekkende zendingen was het vervoer van een door kogels gewonde generaal van Juba in Zuid-Soedan naar Nairobi.” Bij dit incident vergezelden zo'n 10 tot 20 zwaar bewapende bewakers de ambulance," herinnert Jürgen zich. In het rumoer van het vliegveld valt er plotseling een stilte wanneer een menigte zich rondom de generaal verzamelt. "We need to pray", klinkt het. Waarna Jurgen zich 5 minuten te midden van een gebedscirkel bevindt, het teken krijgt dat de zegening is gegeven en het vliegtuig kan opstijgen. Voor 2 uur lang houdt een van de 2 bewakers die mee mochten vervolgens de hand van de generaal vast tijdens de vlucht. "Ik had de generaal behoorlijk wat pijnstilling gegeven," lacht Jürgen, "dus die kreeg er zelf intussen niks meer van mee."

Als afsluiting heeft Jurgen nog wat advies voor degenen die overwegen vrijwilligerswerk te doen bij de Flying Doctors. “Je wordt ook aangesproken op je soft skills om mensen aan boord gerust te stellen. Het gaat niet alleen om hulp bieden, maar ook om het begrijpen en respecteren van diverse culturen en situaties.”