Een tuchtklacht tegen zowel de supervisor als de aios
Een ontevreden patiënt dient een tuchtklacht in tegen zowel de arts-assistent in opleiding (aios) die hem behandelde als diens supervisor. Bij wie ligt de verantwoordelijkheid volgens de tuchtrechter? Dat is onder meer afhankelijk van hoe ver de aios al in de opleiding is en van de aansturing door de supervisor.
Praktijkvoorbeeld
Een arts-assistent in (het begin van haar) opleiding tot kaakchirurg onderzoekt onder supervisie een patiënt. Deze blijkt het syndroom van Lemierre te hebben, een aandoening waarbij een infectie in de mond, keel of oren zich uitbreidt naar de hals en leidt tot een trombose in een ader van de hals. Nadat een andere kaakchirurg de patiënt opereert en draineert, lijkt het beter te gaan. Toch komen de klachten terug. De aios plant een nieuw consult in voor verder onderzoek na overleg met haar familielid die ook longarts is. Zij bespreekt vervolgens de bevindingen met een vaatchirurg, die orale antistolling adviseert als behandeling voor de trombose.
De patiënt stelt onder andere dat er niet adequaat is gereageerd op de trombose. Hij dient een klacht in tegen zowel de aios als de supervisor.
Lessen over verantwoordelijkheden
Uit eerdere uitspraken kunnen belangrijke lessen worden gehaald over de verantwoordelijkheden van de aios en supervisor.
Verplichtingen supervisor en aios
-
- Duidelijke instructies
De supervisor geeft duidelijke instructies aan de aios over hoe (zelfstandig) te handelen, helemaal wanneer die nog niet lang geleden aan de opleiding begon. Met duidelijke afspraken over bijvoorbeeld te nemen acties bij veranderingen van waardes. - Extra aandacht voor bevindingen die anders uitpakken
De supervisor moet meer aandacht schenken aan bevindingen wanneer deze onverwacht anders uitvallen. Om voldoende invulling te geven aan de rol van supervisor, ligt het voor de hand om in een dergelijk geval zélf de patiënt te zien. - Goede communicatie en inschatting kennisniveau
Bij een relatief onervaren aios mag een supervisor er niet zomaar vanuit gaan dat deze over voldoende kennis beschikt. De supervisor dient actief contact te zoeken met de aios om navraag te doen naar het effect van ingezette acties en de toestand van de patiënt.
Daarbij is goede communicatie tussen de aios, de supervisor én de patiënt van belang. - Juiste wijze dossiervoering
De supervisor is verantwoordelijk voor een juiste wijze van dossiervoering, ook wanneer een aios onder zijn supervisie aantekeningen maakt in het dossier. - Informeren patiënt over supervisie
Het is van groot belang dat de patiënt wordt ingelicht over de (mate van) supervisie. Die verantwoordelijkheid ligt bij de supervisor én de aios.
- Duidelijke instructies
Wanneer de aios verder in de opleiding is en meer ’vlieguren’ heeft gemaakt, verschuift de verantwoordelijkheid steeds meer naar de aios. Uiteindelijk, wanneer de aios zijn opleiding bijna heeft afgerond, ligt de verantwoordelijkheid volledig bij de aios.
De afloop van het praktijkvoorbeeld
- Tuchtklacht tegen de aios
Het Regionaal Tuchtcollege (RTG) concludeert dat de aios in de periode dat zij de patiënt zag in beginsel naast haar supervisor verantwoordelijk was voor haar medisch handelen ten opzichte van de patiënt. Ook vindt het RTG dat de aios niet het juiste beleid heeft gevoerd ten aanzien van de behandeling. Hoewel er geen protocol is voor de behandeling van het syndroom van Lemierre, dient de aios per patiënt af te wegen of antistollingsmedicatie nodig is. De patiënt in deze kwestie is ouder dan 50 jaar, weegt 110 kilo en heeft net een stootkuur-prednison achter de rug. Met deze informatie had de aios moeten oordelen dat er een hoog tromboserisico gold, waarna zij een antistollingsmiddel had moeten voorschrijven of in ieder geval advies had moeten vragen aan een vaatchirurg of neuroloog.
Naar het oordeel van het RTG past bij deze onzorgvuldigheid de maatregel van een waarschuwing. Toch legt het college door de omstandigheden van het tuchtrechtelijk verwijtbaar handelen of nalaten geen maatregel op. De aios bevindt zich nog in het begin van haar opleiding als kaakchirurg. Bovendien heeft de supervisor haar medicatiebeleid ten opzichte van de patiënt niet gecorrigeerd. Daarnaast vroeg ze wél advies bij een familielid (ook longarts) en verwees ze de patiënt op grond van de uitslag van de echografie direct door voor nader onderzoek. - Tuchtklacht tegen de supervisor
De supervisor was ten tijde van de betrokkenheid van de aios verantwoordelijk voor het medisch handelen en nalaten van de aios ten opzichte van de patiënt, zo concludeert het Regionaal Tuchtcollege. Daarnaast is de supervisor tuchtrechtelijk verantwoordelijk voor haar eigen handelen en nalaten als zorgverlener. Het RTG is van mening dat de supervisor een antistollingsmiddel had moeten voorschrijven óf daarover in ieder geval advies had moeten vragen aan een vaatchirurg of een neuroloog. De supervisor krijgt daarom een waarschuwing opgelegd.
Over het medisch tuchtrecht
Het doel van het tuchtrecht voor de gezondheidszorg is het bewaken en bevorderen van de kwaliteit van de individuele gezondheidszorg en het beschermen van een patiënt tegen onzorgvuldig handelen van een zorgverlener. Iedereen die in het BIG-register staat ingeschreven, kan een tuchtklacht krijgen.
Maatregel
Verklaart het college een klacht gegrond, dan kan het verschillende maatregelen opleggen. Voorbeelden zijn een waarschuwing, een berisping, een gedeeltelijke ontzegging van de bevoegdheid om het beroep uit te oefenen en zelfs een doorhaling van de inschrijving in het BIG-register.
Meer informatie
Bekijk de complete rechtszaak (met verschillende klachtonderdelen) over het praktijkvoorbeeld hier:
Voorbeelden van zaken waaruit de beschreven lessen voortkomen
- Extra aandacht voor bevindingen die anders uitpakken
- Goede communicatie en inschatting kennisniveau
- Juiste wijze dossiervoering
- Informeren patiënt over supervisie
Luister ook het verhaal van gynaecoloog Marjolein in de podcast Operatie Aangeklaagd. Zij kreeg een tuchtklacht nadat de dienstdoende arts-assistent een afwijkende hoeveelheid medicijnen aan een patiënt had gegeven.
Klachten en claims in de zorg
Verschillende VvAA-deskundigen houden zich in het kader van de VvAA-beroepsaansprakelijkheids- en rechtsbijstandverzekering in brede zin bezig met het omgaan met (dreigende) klachten en claims in de zorg. Dit artikel is geschreven door Philine Dijkstra, jurist gezondheidsrecht bij VvAA.
Bekijk voor meer informatie over klachten en claims in de zorg onze themapagina.
Vragen?
Heeft u vragen over een (dreigende) tuchtklacht? Wij helpen u graag. De Juridische servicedesk is bereikbaar op werkdagen tussen 8.00 en 17.30 uur.
- Juridische servicedesk
- 030 247 49 99
Meer lezen?
Aansprakelijkheid huisarts bij inschakelen zzp’er
Een zzp-assistent maakt een medische fout en krijgt een claim. Wie is dan aansprakelijk, de huisarts of de zzp’er? Lees de casus Het beschadigde trommelvlies.
Een ontevreden patiënt, wat nu?
Wat doet u wanneer u te maken krijgt met een klacht of claim van een ontevreden patiënt? En hoe kunt u hier het beste mee omgaan?
Taakdelegatie en uw dekking bij medische aansprakelijkheid
Als zelfstandig bevoegd zorgprofessional kunt u taken delegeren aan (gespecialiseerde) zorgverleners. Lees de regels en aandachtspunten bij taakdelegatie.
Informed consent: waarom het zo belangrijk is
Een jonge vrouw krijgt na een behandeling aan haar nek door een manueel therapeut een herseninfarct.