4. Heeft een zorgverlener toestemming van de patiënt nodig voor het maken van een opname van een videoconsult?
Ja, wanneer de patiënt herkenbaar in beeld komt, moet de zorgverlener toestemming vragen voor beeldopnames. De zorgverlener handelt namelijk beroepsmatig en niet voor privédoeleinden. Voor geldige toestemming is vereist dat de patiënt vooraf goed geïnformeerd is over het doel van de opname, hoe lang en waar deze wordt bewaard en met wie de opname wordt gedeeld. Het is niet voldoende als voor deze informatieverstrekking slechts wordt doorverwezen naar het privacy-statement op de website. In het medisch dossier moet worden genoteerd dat er voor de opname toestemming is verkregen. Het is raadzaam om daarnaast de patiënt nogmaals om toestemming te vragen als de opname al loopt en daarbij uiteraard ook het antwoord vast te leggen.
5. Heeft de patiënt recht op een kopie van de door een zorgverlener gemaakte opname?
Maakt de opname deel uit van het medisch dossier, dan heeft de patiënt recht op een kopie. Behoort de opname tot het opleidingsdossier, dan heeft hij dit recht ook, tenzij het recht op bescherming van de privacy van de zorgverlener in opleiding, of een ander die op de opname te zien of te horen is, zwaarder moet wegen.
6. Welke regels moet een zorgverlener in acht nemen voor het bewaren van de opnames in het (medisch) dossier?
Hoe lang de opname bewaard wordt, is afhankelijk van het doel van de opname. Dient de opname voor de behandeling en begeleiding van de patiënt (zorgdoel), dan behoort deze in beginsel tot het medisch dossier en geldt de bewaartermijn van 20 jaar. Dit geldt overigens alleen als het bewaren van de opname noodzakelijk is voor het waarborgen van goede zorg en continuïteit van de dienstverlening. Wordt de opname slechts eenmaal beoordeeld en is deze daarna niet meer van belang voor het zorgdoel, dan moet de opname worden verwijderd. In het dossier is een verslag van het videoconsult dan voldoende. Vindt de opname plaats voor een opleidingsdoel? Dan moet de opname na gebruik voor dit opleidingsdoel vernietigd worden. De opname wordt tot dat moment bewaard in het dossier van de zorgverlener in opleiding en niet in het medisch dossier.
7. Mogen de opnames worden gebruikt voor een ander doel dan oorspronkelijk vastgesteld?
In de praktijk is deze vraag vooral relevant voor het gebruik van een opname van een videoconsult voor kwaliteitsvisitaties, intercollegiale toetsing of het onderzoeken van incidenten. In deze situaties is het antwoord ja. De regelgeving over privacy en het beroepsgeheim biedt hiervoor ruimte, omdat kort gezegd genoemde kwaliteitsdoelen in het verlengde liggen van die van het medisch dossier of het opleidingsdossier. De toestemming van de patiënt en – in geval van een opleidingsdossier – die van de opleiding of opleider mag hierbij worden verondersteld, mits zij vooraf over het gebruik voor kwaliteitsdoelen geïnformeerd worden, bijvoorbeeld via de website van de instelling of praktijk.
Auteurs:
- Claire Blaauw, senior jurist medische
aansprakelijkheid en gezondheidsrecht
- Jobien Olijhoek, internist-vasculair
geneeskundige en medisch consultant VvAA
- Annemarie Smilde, senior jurist gezondheidsrecht