Kabinet stuurt zzp-wets­voorstel Vbar naar Tweede Kamer

Een eerste versie van het wetsvoorstel Verduidelijking beoordeling arbeidsrelatie en rechtsvermoeden (Vbar) kwam al in het najaar van 2023 naar buiten. Na een kritische internetconsultatieronde, een advies van de Raad van State en gezaghebbende jurisprudentie (de Uber-zaak) stuurde het kabinet op 7 juli het definitieve wetsvoorstel naar de Tweede Kamer. 

Daadwerkelijke verduidelijking?

De Vbar, de naam zegt het al, heeft als primair doel om de beoordeling van een arbeidsrelatie tussen een opdrachtgever en opdrachtnemer te verduidelijken. Ofwel: het aanscherpen van de grens tussen zelfstandige en werknemer. Of de Vbar substantieel gaat bijdragen aan dit doel is nog maar de vraag, betoogden we al in 2023. Ja, het biedt zeker een concreter houvast dan wat het Burgerlijk Wetboek nu hierover zegt. Maar dat had de jurisprudentie ons al opgeleverd. Ja, het biedt meer structuur: alle relevante indicaties worden ondergebracht in de hoofdelementen Werknemerschap of Zelfstandigheid. Maar het oordeel voor een praktijksituatie per indicatie en hoofdelement zal voer voor discussie blijven. En dan nog maar gezwegen over het vellen van het totaaloordeel, ofwel: is er sprake van een arbeidsovereenkomst of niet? Vooral in minder evidente situaties geen sinecure. Desondanks is het kabinet doorgegaan met het wetsvoorstel zonder wezenlijk tegemoet te komen aan deze kritiek.

Verschillen met vorige versie

Ondanks dat het kabinet het niet gelukt is om de uiteindelijke oordeelsvorming over de arbeidsrelatie eenvoudiger te maken, zijn er wel degelijk aanpassingen gedaan sinds de eerste (2023) en tweede versie (2024). Vergeleken met de vorige versie zijn er 3 belangrijke aanpassingen:

• Extern ondernemerschap direct meegewogen

  Hoe de zzp’er zich buiten de te beoordelen arbeidsrelatie ‘in het economisch verkeer beweegt’ werd aanvankelijk slechts in aanmerking genomen als de indicaties van werknemerschap en zelfstandigheid elkaar in evenwicht houden. Nu wordt dit externe ondernemerschap altijd meegewogen, zonder rangorde, als indicatie voor zelfstandigheid.  

• Enkelvoudig hoofdelement werknemerschap

  Alle indicaties van de elementen werkinhoudelijke en organisatorische sturing, voorheen aparte elementen, zijn nu opgenomen in een enkel hoofdelement ‘Werknemerschap’.

• Beoogde invoeringsdatum doorgeschoven

  Als invoeringsdatum wordt nu 1 juli 2026 opgevoerd, in plaats van de oorspronkelijke januari 2025. Eerder gaven wij al aan dat de oorspronkelijke ambitie ook niet erg reëel was.

Perspectief ongewis

Of de Tweede Kamer het wetsvoorstel dit jaar nog bespreekt en ter stemming brengt, is nog maar de vraag. In de aanloop naar de verkiezingen krijgt het mogelijk niet de aandacht die het kabinet graag ziet. Over de gevolgen van de kabinetsval op beide wetsvoorstellen schreven we begin deze zomer al. Daarnaast kan het concurrerende zzp-wetsvoorstel vanuit de Tweede Kamer, de Zelfstandigenwet, ondermijnend gaan werken voor de Vbar. De actuele ontwikkelingen in de politiek zullen de komende maanden het lot van de Vbar bepalen. 

Wat betekent dit voor u?

De Vbar is dus voorlopig nog niet in werking en wettelijk is er verder niet meer dan de korte omschrijving van een arbeidsovereenkomst in het Burgerlijk Wetboek, en die geeft weinig steun. En dat betekent dat u op dit moment het beste het Deliveroo-arrest als handvat voor het beoordelen van een arbeidsrelatie gebruikt. Zoals dat ook gebeurt bij de actuele handhaving en rechtspraak. Een handvat dat inhoudelijk overigens niet wezenlijk afwijkt van de Vbar.