Human Forever: zorg voor een hoopvoller 2025
De tijd van kerst en de jaarwisseling is altijd een periode waarin ik de ruimte voel om eindelijk eens het boek te lezen dat al te lang op de boekenplank ligt of een mooie film te kijken. Die film heb ik gezien: Human Forever van Teun Toebes. De documentaire is indrukwekkend en laat soms ontluisterende beelden zien over hoe ouderen met dementie hun dagen doorbrengen. Maar gelukkig geeft de film ook nieuwe perspectieven op hoe we zaken anders kunnen aanpakken.
Voor mij, als 62-jarige, kan deze ziekte ook op de loer liggen. Toch valt het mij op hoe afstandelijk ik naar de film kijk, alsof dit mij niet zou kunnen overkomen. Maar helaas is het tegendeel waar; de feiten liegen er immers niet om, en deze ziekte raakt ons eigenlijk allemaal.
We mogen meer verontwaardiging tonen
In ons huidige regeerakkoord is er geen ruimte meer voor preventie. Dit staat haaks op Zuid-Korea, zoals in de film wordt getoond. In dit land staat het voorkomen of vertragen van dementie op nummer één. Hiervoor is een programma ontwikkeld dat voor iedere burger toegankelijk is. Het gaat uit van een gezonde leefstijl, gezond eten, voldoende beweging, geestelijk actief blijven en voldoende sociale contacten. Volgens hen lukt het om daarmee 40% van de gevallen te voorkomen of te vertragen.
Ik heb dit cijfer niet wetenschappelijk getoetst, maar ik blijf het een indrukwekkend hoog getal vinden. In ons Nederlandse stelsel is er geen ruimte voor preventie, geen betaaltitels, en het is zeker geen spectaculaire geneeskunde. Maar het zorgt wel voor een prettiger leven als je ouder wordt, en alleen daarom zouden we best meer verontwaardiging kunnen tonen als zorgprofessionals dat preventie zo van de kaart wordt geveegd.
Ook ik heb als oud-verpleegkundige op een “gesloten” afdeling gewerkt. Dat leek volkomen normaal, maar gelukkig wordt nu vrijheid met de risico’s die daarbij horen steeds meer de norm
Ook hoopvol perspectief
Dan nog een ander hoopvol perspectief dat in de film wordt geschetst. Zorgzame verbanden, binnen de familie of in de gemeenschap, maken niet alleen de ouderen, maar eigenlijk iedereen gelukkiger. In Zuid-Afrika is het een voorrecht om voor je vader of moeder te mogen zorgen; in ons land hoor ik dit eigenlijk nooit. Door deze vorm van gemeenschappen is er ook veel minder behoefte aan professionele zorg. En dat laatste kan ons ook in economisch opzicht helpen om zorg toegankelijk te houden.
Vrijheid gelukkig steeds meer de norm
Dan de filmmaker Teun, die jaren heeft gewoond in verpleeghuizen en laat zien hoe er warme vriendschappen ontstaan tussen oud en jong. Dat vrijheid een grondrecht is dat niet verdwijnt omdat je gaat dementeren. Waarom zijn we dit gaan normaliseren? Ook ik heb als oud-verpleegkundige op een “gesloten” afdeling gewerkt. Dat leek volkomen normaal, maar gelukkig wordt nu vrijheid met de risico’s die daarbij horen steeds meer de norm.
Mam je hebt een superbrain
Dan nog een persoonlijke noot: wat ben ik trots op mijn moeder van 85. Zij heeft inmiddels 2 zussen verloren aan dementie, maar zelf heeft ze deze ziekte gelukkig niet. Het kan toeval of geluk zijn, maar haar leefstijl zal er zeker aan bijdragen. Dagelijks bewegen, nieuwe sociale contacten aangaan toen ze 8 jaar geleden in onze woonplaats kwam wonen, nieuwe geestelijke uitdagingen aangaan, handig zijn met tablet en mobiel, en altijd het nieuws volgen. Het lijkt zomaar op het programma in Zuid-Korea, “Superbrain”. Mam, dit doe je supergoed!
Dan mijn wens voor 2025: Human forever – laten we dat elkaar gunnen en iedere dag in de praktijk brengen.
Over de auteur
Jacqueline Joppe
Bestuursvoorzitter vereniging VvAA
Meer lezen?
VvAA lid Sana doet oproep: bescherming zorg Gaza
Shakib Sana is huisarts, promovendus en toezichthouder. Nu richt hij zich op de medische situatie in Gaza.
Wat voor collega ben jij? #vaniknaarwij
Vandaag geïntroduceerd: campagne #vaniknaarwij met een korte film verspreid op social media.
2025: samenwerken aan de zorg van morgen
2025 staat voor ons, net als de afgelopen 100 jaar, in het teken van samenwerking.
Handhaving wet DBA en toekomst huisartsenzorg
Huisarts Isabel van Hövell-Ullman over de aangescherpte handhaving van wet DBA en de toekomst van huisartsenzorg.