Verplichte WIA-verzekering in de ggz: waarom stilzitten geen optie is

De regeling gaat zeer waarschijnlijk met terugwerkende kracht in per 1 januari 2026 in en is bedoeld om medewerkers beter te beschermen tegen forse inkomensdalingen bij langdurige arbeidsongeschiktheid. Toch is het onderwerp voor veel ggz-organisaties nog onbekend. 

De kern van de wijziging zit in de fase na twee jaar ziekte. In Nederland geldt dat werkgevers gedurende de eerste 2 ziektejaren het loon doorbetalen. Daarna volgt een WIA-beoordeling door het UWV, die onder andere vaststelt in hoeverre iemand nog kan werken. Wie voor 35 tot 80% arbeidsongeschikt is verklaard, of voor 80 tot 100% arbeidsongeschikt maar niet duurzaam, belandt in de WGA: de regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten.

Inkomenshiaat

Juist in die groep ontstaat vaak een groot inkomensprobleem. In eerste instantie ontvangt een werknemer nog een loongerelateerde uitkering, gebaseerd op het laatstverdiende salaris en arbeidsverleden. Maar na afloop van die periode volgt een zogenoemde loonaanvullingsuitkering of een vervolguitkering. Vooral die laatste kan fors lager uitvallen, zeker als iemand onvoldoende of niet meer in staat is om te werken. ‘In de praktijk zien we dat mensen soms terugvallen naar een inkomen dat nauwelijks boven het sociaal minimum ligt,’ zegt Fortman. ‘Terwijl ze daarvoor misschien een modaal of hoger salaris hadden. Dat verschil noemen we een inkomenshiaat.

De nieuwe WIA-verzekering die in de cao ggz wordt opgenomen, is bedoeld om dat gat te dichten. De verzekering vult het totale inkomen aan tot ongeveer 70 procent van het laatstverdiende salaris, zowel onder als boven het maximumloon waar sociale verzekeringen over lopen. ‘Dat is essentieel,’ benadrukt Fortman. ‘Het maakt het verschil tussen nog redelijk kunnen leven of financieel in de knel komen.’

Collectieve verzekering, lage premie

Deze constructie is niet nieuw binnen de zorg. In sectoren als de VVT en de ziekenhuizen bestaat een vergelijkbare verplichte regeling al. Ook daar wordt de verzekering collectief afgesloten, wat de premie relatief laag houdt. In de ggz zal dat niet anders zijn. ‘Doordat het om een sectorbrede regeling gaat, praten we over een paar euro netto per maand voor medewerkers,’ legt Fortman uit. ‘Individueel is zo’n verzekering vaak veel duurder of zelfs helemaal niet af te sluiten. Bij aanvang worden immers geen gezondheidswaarborgen gevraagd bij een collectieve verzekering.’

Wat betekent de cao-afspraak voor werkgevers?

Voor werkgevers betekent de nieuwe cao-afspraak vooral dat zij in actie moeten komen. Zodra de uitvoerende verzekeraar via een tender is aangewezen, waarschijnlijk in het eerste kwartaal van 2026, zijn ggz-organisaties verplicht de regeling te implementeren. Wachten of niets doen is dan geen optie. ‘Als een organisatie niet voldoet aan de cao en een medewerker wordt arbeidsongeschikt, kan die het inkomensverlies verhalen op de werkgever,’ waarschuwt Fortman. ‘Dan heb je het al snel over reserveringen met behoorlijke financiële impact, omdat zulke uitkeringen jarenlang kunnen doorlopen.’

Afwachtende houding

Tegelijkertijd ziet Fortman dat veel organisaties nog afwachtend zijn. ‘Dit soort onderwerpen krijgt vaak pas aandacht als het concreet wordt. Maar de ervaring leert dat het dan ineens snel moet: administratie regelen, vragen van medewerkers beantwoorden, uitleg geven over wat er verandert.’ Daarbij komt dat de regeling dus mogelijk met terugwerkende kracht per 1 januari ingaat. ‘Dan wil je niet achteraf ontdekken dat je te laat bent aangehaakt.’

Misverstanden

Volgens Fortman bestaan er bovendien hardnekkige misverstanden. Zo denken sommige werkgevers dat pensioenfondsen het inkomensverlies al voldoende opvangen, of dat het risico beperkt is. ‘Dat klopt simpelweg niet. Pensioenfondsen vullen slechts gedeeltelijk aan en de WIA-instroom neemt alleen maar toe. Zonder WIA-verzekering kan de terugval fors zijn en dat raakt mensen direct in hun dagelijks leven.’

Communiceren

De invoering van de verplichte verzekering vraagt daarom niet alleen om een administratieve stap, maar ook om goede communicatie. Medewerkers willen begrijpen wat er voor hen geregeld wordt, waarom dit gebeurt en wat het betekent als ze ziek worden. ‘Het onderwerp is complex,’ zegt Fortman. ‘Juist daarom is heldere uitleg zo belangrijk. Hoe beter mensen snappen wat er speelt, hoe meer rust en vertrouwen dat geeft.’

Tips voor ggz-organisaties

Zijn belangrijkste advies aan ggz-organisaties is dan ook om nu al alert te zijn. ‘Volg de cao-ontwikkelingen, verdiep je in wat de WIA-verzekering inhoudt en zorg dat je weet wat dit betekent voor jouw organisatie en je medewerkers. Dit is geen luxe of extraatje, maar een verplichte regeling met grote impact. Wie zich tijdig voorbereidt, voorkomt later onnodige risico’s en onrust.’