Zonder passende administratie geen passende zorg

Vergrijzing babyboomgeneratie

De vergrijzing van de babyboomgeneratie neemt al jaren toe en door het terugvallen van het geboortecijfer (een daling van 30% vanaf 1965) is er te weinig opvolging. Dit leidt tot extra spanning in de sector, omdat die generatie meer zorg nodig heeft. Genoemde oplossingen zijn meer opleiding en (zij)instroom van medewerkers. Aan het laatstgenoemde kan echter niet worden voldaan, want die medewerkers zijn er simpelweg niet. Andere voorstellen zijn massale digitalisering van zorg en meer heroriëntatie op de verschoven focus in het werk.

(Ont)Regel de Zorg

VvAA was bijna 10 jaar geleden een van de initiatiefnemers van de beweging (Ont)Regel de Zorg (ORDZ). Samen met de 'Dappere dokters/Het roer moet om'. Door metingen in de praktijk bleek dat zorgprofessionals 30 tot 40% van hun tijd bezig zijn met administratie. Hier zijn vele miljarden euro’s aan arbeidsuren mee gemoeid. Sindsdien zijn deze uitkomsten vaker bevestigd, zoals onlangs door het Nivel.

Logischerwijs leidt minder administratiedruk tot meer tijd voor het verlenen van zorg. Oftewel, een andere oplossing voor het aanpakken van het personeelstekort. Vanaf 2018 staat de beweging voor het verlagen van de regeldruk onder leiding van het Ministerie van Volksgezondheid, Wetenschap en Sport (VWS), dat hier pas recent meer aandacht aan besteedt.

Monitoring VvAA

VvAA monitort sinds de overgang van ORDZ naar VWS jaarlijks hoe leden de administratielast en de regeldruk ervaren. Deze metingen zijn tot nu toe teleurstellend. Uit de recente (Ont)Regelmonitor 2023 blijkt dat er ook nu weer sprake is van een toename. Het is dan ook niet vreemd dat de ontevredenheid hieromtrent toeneemt. De leden zijn unaniem en consistent door de jaren heen: de zorgverzekeraar is de hoofdoorzaak, net als in alle andere onderzoeken over dit onderwerp. Hoewel er verschillen zijn tussen zorgverzekeraars (zie SiRM-onderzoek: 'Van verschil naar verbetering 2023').

Negatief effect

Deze problematiek resulteert onder andere in een uitstroom van professionals in de zorg. Dit leidt tot een vicieuze cirkel omdat degenen die overblijven een onevenredig aantal uur bezig zijn met administratie, in plaats van de toegenomen zorgvraag. 

Voormalig politicus Herman Tjeenk Willink schrijft in zijn bekroonde boek 'Groter denken, Kleiner doen': 'Elke afzonderlijke maatregel, elk protocol of elk model heeft meestal een goede en in ieder geval verklaarbare reden. Maar het totaal is onwerkbaar. De uitvoerders en hun patiënten zijn de enige die hiermee worden geconfronteerd. Als zij geen tegenwicht bieden gaat de regelzucht door'.

Het moet anders

De urgentie op de arbeidsmarkt versterkt dat het anders moet. De politiek moet gaan werken met uitkomstindicatoren op het niveau van de zorgprofessional en de patiënt, maar ook op het niveau van de onderwijzer, politieagent, burger en toeslagouder. Het moet weer om mensen gaan in plaats van regels, euro’s en marktwerking, want zonder wrijving is er geen glans en zonder passende administratie is er geen passende zorg.

Willem Veerman, voorzitter bestuur Vereniging VvAA
Hans van der Schoot, directeur Vereniging VvAA