Opzeggen behandelrelatie want patiënt werkt niet mee, wat nu?
Stel, u wilt de behandelrelatie opzeggen want de patiënt werkt niet mee. Wat kunt u als zorgverlener doen? En waar moet u rekening mee houden? VvAA Legal legt het uit.
Een hulpverlener mag een behandelrelatie eenzijdig opzeggen als daarvoor een voldoende gewichtige reden is. Dit staat in de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO). Het zwaarwegende belang van de gezondheid van de patiënt en diens afhankelijke positie ten opzichte van de hulpverlener, maken dat het niet toegestaan is dat de hulpverlening lichtzinnig wordt opgezegd. Het opzeggen van de behandelrelatie moet dus een doordacht besluit zijn.
Gewichtige reden?
Maar wanneer is er dan sprake van 'gewichtige reden'? In de wet staan geen specifieke redenen. De KNMG-richtlijn 'Niet-aangaan of beëindiging van de geneeskundige behandelingsovereenkomst' biedt wel een globale omschrijving. Deze richtlijn wordt in tuchtrechtelijke zaken dan ook toegepast op hulpverleners uit diverse beroepsgroepen.
Een patiënt die niet wil meewerken aan de behandeling en/of de behandelrelatie onder druk zet, kan onder omstandigheden voldoende reden zijn om de behandelrelatie te beëindigen. Bijvoorbeeld als de patiënt medicatieadvies niet opvolgt en regelmatig niet op afspraken verschijnt. Het is dan wel vereist dat het gedrag van de patiënt ernstige consequenties heeft voor zijn gezondheid. Ook moet de hulpverlener hebben geprobeerd om de patiënt aan de behandeling te laten meewerken.
Zorgvuldigheidseisen
Als er voldoende reden is, bent u er nog niet. De hulpverlener moet ook bepalen wie de behandelrelatie moet opzeggen en daarbij een aantal zorgvuldigheidseisen volgen. De hulpverlener hoeft namelijk niet degene te zijn met wie de behandelovereenkomst is gesloten. Als u in dienstverband werkt, gaat de werkgever de behandelingsovereenkomst aan met de patiënt. Het is dan de werkgever die de behandelrelatie moet opzeggen.
We zetten de zorgvuldigheidseisen op een rij:
- De hulpverlener moet de patiënt waarschuwen: dit houdt in dat u de patiënt moet vertellen dat de behandelrelatie wordt opgezegd als hij niet meewerkt of ander gedrag vertoont dat de behandeling in de weg zit.
- De opzegging moet mondeling en schriftelijk gebeuren. U moet hierbij rekeninghouden met een opzegtermijn.
- De zorgverlener moet medisch noodzakelijke hulp voortzetten of voor vervanging zorgen, totdat de patiënt een nieuwe behandelaar heeft gevonden.
- Als er een opvolger is, moet u het dossier (na toestemming van de patiënt) aan de nieuwe behandelaar verstrekken.
Voorbeelden
Uit jurisprudentie blijkt dat hulpverleners vaak een inschattingsfout maken bij het beoordelen van de reden tot beëindiging van de behandelrelatie. Ook wordt niet altijd aan de zorgvuldigheidseisen voldaan. U vindt hier enkele voorbeelden:
- Een gz-psycholoog heeft de behandelrelatie (per direct) verbroken en de patiënt niet geïnformeerd over dat dit zou gebeuren als hij het behandeladvies niet zou volgen.
- Een huisarts beëindigde ten onrechte de behandelrelatie na een onaangenaam gesprek over het wel of niet voorschrijven van medicatie.
- Een orthodontist heeft de zorgvuldigheidseisen niet gevolgd (geen waarschuwing over beëindigen behandelrelatie) na een zeer kritisch gesprek met de patiënt over het behandelplan.
- Een neuroloog is van mening dat de patiënt weinig vertrouwen in hem stelde (hij raadpleegde steeds andere specialisten en liet extra MRI’s maken en beoordelen door diverse radiologen). Maar dit rechtvaardigt de plotselinge beëindiging van de behandelrelatie niet.
- Een aansprakelijkstelling door een patiënt levert op zichzelf voldoende reden voor het beëindigen van de behandelrelatie.
Laat u voorlichten
Voor alle zorgvuldigheidseisen geldt dat het maatwerk is. Sommige zorgvuldigheidseisen gelden namelijk niet in alle situaties. Het kan bijvoorbeeld geoorloofd zijn om de behandelrelatie direct te beëindigen als de patiënt niet meewerkt aan de behandeling en de behandelaar ernstig bedreigt. Ook kan het zo zijn dat er voor de betrokken hulpverlener specifieke beroepsregels gelden. Laat u dus goed juridisch voorlichten.
Vragen?
Twijfelt u, of bent u in de problemen gekomen door gebruik van social media, neem dan contact op met de Juridische servicedesk van VvAA Legal.
- Juridische servicedesk
- 030 247 49 99
Meer lezen?
Taakdelegatie en uw dekking bij medische aansprakelijkheid
Als zelfstandig bevoegd zorgprofessional kunt u taken delegeren aan (gespecialiseerde) zorgverleners. Lees de regels en aandachtspunten bij taakdelegatie.
Informed consent: waarom het zo belangrijk is
Een jonge vrouw krijgt na een behandeling aan haar nek door een manueel therapeut een herseninfarct.
Steeds die vraag of je het niet anders had moeten doen
Lees het verhaal van Gerda Zeeman. In haar 30-jarige loopbaan als gynaecoloog heeft zij meerdere medische incidenten en een tuchtzaak meegemaakt.
Do's en don'ts bij ontevreden patiënten
In de praktijk kunt u te maken krijgen met een ontevreden patiënt. Het is belangrijk om hier goed op te reageren en de juiste stappen te nemen.