NZa bestraft zorg­verzekeraars voor falende zorgplicht

Wettelijke verantwoordelijkheid van zorgverzekeraars

Het is belangrijk om te benadrukken dat de wettelijke zorgplicht bij zorgverzekeraars ligt, in tegenstelling tot wat veel zorgprofessionals denken. Dit betekent dat zorgverzekeraars moeten waarborgen dat hun verzekerden binnen een redelijke tijd en reisafstand toegang hebben tot alle zorg uit het basispakket. Als dit niet het geval is, moeten zorgverzekeraars voldoende zorg inkopen of bemiddelen voor hun verzekerden.

De bal doorspelen

Sommige zorgverzekeraars hebben verontrust gereageerd op de bevindingen van het onderzoek, en dat is begrijpelijk want er is geen eenvoudige oplossing. Het enige dat eenvoudig is, is de bal ‘via contractering’ doorspelen naar de zorgaanbieders, die met hun personeelstekort in de knel zitten. Het gevolg hiervan zou kunnen zijn dat de druk op zorgaanbieders toeneemt, bijvoorbeeld door middel van boetes, een toenemende behoefte aan metingen, het invullen van meer vragenlijsten en een grotere administratieve last. Dit zou op zijn beurt kunnen leiden tot een gebrek aan geld en tijd voor de daadwerkelijke zorgverlening.

Consensus in de politiek

Zorgverzekeraars kunnen hun zorgplicht beter nakomen door zorgprofessionals meer tijd te geven voor daadwerkelijke zorgverlening, met minder administratie en regeldruk. Uit onze meest recente OntRegelmonitor blijkt opnieuw dat zorgverzekeraars als belangrijkste veroorzaker van regeldruk worden aangemerkt. Tijdens een recent debat in de vaste Kamercommissie voor VWS was er consensus onder woordvoerders van alle politieke partijen: de administratieve lasten moeten snel en aanzienlijk verminderd worden. Niet met een geleidelijke reductie van 50% in 5 jaar, zoals voorgesteld door de RVS, maar in slechts 1 jaar! We moeten ermee stoppen, niet meer meedoen. Stoere taal. Een opsteker voor welk nieuw kabinet dan ook.

Signalen vanuit de regio

En dat is ook wat VvAA in de regio oppikt. Tijdens onze bezoeken aan Drenthe op 29 februari en Limburg op 7 maart, en gepland in Zeeland op 21 maart, hebben we boeiende ontmoetingen gehad met onze leden, zorgprofessionals uit alle big-geregistreerde beroepsgroepen. Zij zijn nog steeds intrinsiek gemotiveerd en bevlogen, maar ook moe van al het wantrouwen en gebrek aan bewegingsruimte. Het kost vaak te veel energie om zaken voor elkaar te krijgen voor een patiënt, verzuchten zij.

Obstakels voor zorgprofessionals in de praktijk

Apothekers worden geconfronteerd met aanzienlijke tijdverspilling door extreme geneesmiddelentekorten in combinatie met een onaanvaardbare praktijkvariatie in het preferentiebeleid van verzekeraars. En ook kunnen specialisten ouderengeneeskunde bijvoorbeeld geen eenmalig consult krijgen van een medisch specialist zonder het eigen risico van de patiënt aan te spreken, en kunnen zij geen consult uitvoeren in de huisartspraktijk vanwege financiële complicaties. Dergelijke ingewikkelde constructies zijn verre van ideaal.

Zorgprofessionals, waaronder apothekers, stellen dat ze weten wat ze moeten doen om het Integraal Zorgakkoord (IZA) in de regio's uit te voeren, maar hebben meer vertrouwen en minder administratieve lasten nodig. Ze willen en moeten een centralere rol spelen in de uitvoering van het IZA, want zonder hen kan er niets gebeuren.

Onze inspanningen voor herstel van vertrouwen en meer werkplezier

De roep uit de regio, gesteund door alle politieke partijen, is helder: meer bewegingsruimte en herstel van vertrouwen. VvAA zet zich al jaren in met initiatieven zoals (Ont)regel de Zorg, Zin in Zorg, en recentelijk met een project met SIRM om het vertrouwen tussen zorgprofessionals en zorgverzekeraars te herstellen, ook in het kader van de zorgplicht die, hoewel misschien niet wettelijk vastgelegd, uiteindelijk bij de zorg als geheel ligt. We zullen hier krachtig mee doorgaan.

Het is opvallend dat de vacaturelijst van Zorgverzekeraars Nederland wordt gedomineerd door functies zoals 'adviseur fraudebeheersing' en 'beleidsadviseur zorgkwaliteit met financieel aandachtsgebied'. Maar dit lijken niet de meest geschikte functies om de zorgplicht na te komen. We hopen dan ook dat de aanwijzing van de NZa niet zal leiden tot 'contractuele' boetes en een verdere toename van administratieve lasten en regeldruk. Als dat gebeurt, zullen steeds meer zorgverleners afhaken en zullen we ons gezamenlijke doel steeds verder uit het oog verliezen. Het is noodzakelijk te blijven werken aan meer tijd voor zorg, meer ruimte voor werkplezier en minder regeldruk voor zorgverleners en zorginstellingen.