Nieuw zzp-wetsvoorstel: de Zelfstandigenwet

In de Vbar (Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden) probeert minister Van Hijum (SZW) de scheidslijn tussen werken als zelfstandige en in loondienst te verduidelijken. Maar dat voorstel kreeg veel kritiek, mede omdat het onvoldoende duidelijkheid bood voor zzp’ers en hun opdrachtgevers. Volgens Aartsen en mede-indieners Vijlbrief (D66), Van Dijk (CDA) en Flach (SGP) biedt hun Zelfstandigenwet meer duidelijkheid én ruimte voor echt ondernemerschap

Wat staat er in de Zelfstandigenwet?

De Zelfstandigenwet beoordeelt eerst of een zzp’er zich in het economisch verkeer opstelt als ondernemer, met een zelfstandigentoets. Daarna volgt de beoordeling van de werkrelatie met een specifieke opdrachtgever (werkrelatietoets). Voor sectoren met grotere risico’s, zoals de zorg of de bouw, kunnen eigen afspraken gelden via een sectoraal rechtsvermoeden.

Bekijk de visual met de kern van het voorstel in één oogopslag.

Verschillen met de Vbar

Een belangrijk verschil met de Vbar is dat de zogenoemde ‘inbedding’ (de mate waarin een zzp’er of diens werk onderdeel uitmaakt van een organisatie) in deze wet minder zwaar weegt. In plaats daarvan krijgt de intentie van beide partijen — de wil — juist een grotere rol. Ook legt de Zelfstandigenwet meer verantwoordelijkheid bij de zzp’er zelf: pensioen en arbeidsongeschiktheid zijn zaken die de zelfstandige vooral zelf moet regelen.

Beoordelingscommissie

Protocollen voor veiligheid en kwaliteit gelden in deze wet niet automatisch als bewijs voor een gezagsverhouding. Net als in België komt er bovendien een onafhankelijke commissie die geschillen over de werkrelatie kan beoordelen. De uitspraken van deze commissie zijn bindend en worden anoniem gepubliceerd, zodat ze richting geven aan vergelijkbare situaties.

Nog geen zekerheid

Hoewel het voorstel zelfstandigen meer ruimte lijkt te geven, zijn er nog twijfels over de praktische en juridische uitvoerbaarheid. Bovendien is er op dit moment weinig politieke steun. Tijdens het zzp-debat op 3 april lieten meerdere partijen weten niet enthousiast te zijn. Toch wordt het voorstel de komende tijd verder uitgewerkt en gaat het, net als de Vbar, deze zomer naar de Tweede Kamer. Wat dit het Nederlandse werkveld onder aan de streep gaat opleveren, is nog allerminst zeker.