Enquête De Jonge Specialist: 'Onacceptabele verslechteringen'
Hoewel er in de afgelopen jaren in veel ziekenhuizen het nodige is verbeterd in de werk- en opleidingsomstandigheden voor de a(n)ios, schrik ik toch van de uitkomsten van de enquête van De Jonge Specialist, met name van de verslechtering van de begeleiding van a(n)ios.
Directeur VvAA vereniging, Hans van der SchootWerkdruk, burn-outs en ongewenst gedrag
Vaak is er nog steeds sprake van een te hoge werkdruk, structureel overwerken zonder compensatie, diensten tijdens de zwangerschap, een overvloed aan administratie en een gebrek aan autonomie. Onvrede over de werk-privébalans, intimidatie en ongewenste seksuele aandacht van collega's, leidinggevenden of patiënten en bezoekers. Het gevolg is te veel burn-outs, vroegtijdig stoppen met de opleiding of de praktijk, waardoor de personeelstekorten en spanningen op de werkvloer verder oplopen.
Begeleiding jonge artsen: zorgwekkende achteruitgang
Zeer zorgelijk is de beschreven verslechtering van de begeleiding van de a(n)ios. In 2022 werd al gemeld dat in meer dan 50% van de gevallen een supervisor niet fysiek ter plaatse kwam wanneer hierom werd gevraagd. Ongetwijfeld varieerde dit per specialisme en per ziekenhuis, en mogelijk speelden de coronajaren ook een rol. Onaanvaardbaar is dat dit in 2024 opnieuw het geval is, maar vooral dat dit in 27% van de gevallen leidde tot een onveilig gevoel bij jonge artsen of bij de patiënt, terwijl dit in 2022 nog 11% was.
Personeelstekort en administratielast
Wat is er met de supervisors aan de hand? Voor veel medisch specialisten is de dagelijkse praktijk niet langer een bestaansvorm, maar een baan, en zo langzamerhand is de hele bovengenoemde reeks van energielekken mogelijk ook bij hen van toepassing. In de enquête van de FMS (2023) wordt het grootste probleem benoemd: personeelstekort in combinatie met administratielast, regeldruk en bemoeienis vanuit de overheid, zorgverzekeraars, instituten en managers.
Stel jezelf vandaag de vraag: wat voor collega ben jij?
Aandacht voor de volgende generatie zorgprofessionals
De mogelijke weerslag die dit heeft op de volgende generatie vraagt om urgente en bijzondere aandacht! VvAA herkent de samenhang van deze problemen al langer en ziet dat het ook sterk speelt bij andere beroepsgroepen van zorgprofessionals. De zorg is de enige sector waar 24/7 vrijwel alles niet uitstelbaar is, wat organisatorisch zeer complex en belastend is.
Wat voor collega ben jij?
In het afgelopen decennium is er toenemende aandacht voor complicerende factoren, wat bij VvAA heeft geleid tot initiatieven zoals (Ont)regel de zorg, Zin in Zorg, de benchmark van zorgverzekeraars samen met bureau SiRM, en de meest recente campagne #vaniknaarwij, waarin we zorgprofessionals aanmoedigen om de (afunctionele) hiërarchie te doorbreken. We maken ons samen hard voor meer gelijkwaardig samenwerken in de zorg, met respect voor ieders rol. Het ultieme doel is meer werkplezier en het behoud van collega’s voor ons vak. Stel jezelf vandaag de vraag: wat voor collega ben jij?
Initiatief en actie van onderop
VvAA gaat daarmee door, maar ook initiatief en actie van onderop zijn nodig. De uitkomsten en 8 aanbevelingen van de Gezond en Veilig Werken-enquête van DJS zijn daarbij zeer behulpzaam, met extra aandacht voor aanbeveling 7: Werkgevers (NB!) en vakgroepen moeten ervoor zorgen dat supervisors altijd fysiek beschikbaar kunnen zijn wanneer een assistent hierom vraagt! Wij feliciteren DJS met deze bijdrage aan verbeteringen en wensen hen veel succes.
Over de auteur
Hans van der Schoot
Directeur Vereniging VvAA en voormalig gynaecoloog/opleider/bestuurder SLAZ/OLVG
Meer lezen?
Van hiërarchie naar harmonie: samenwerken in de zorg
"Een supervisor met wie je over voetbal kunt praten, maakt vragen stellen makkelijker".
Bureaucratie boven patiëntenzorg?
Tandarts en VvAA-penningmeester Daniëlle Boonzaaijer pleit in haar blog voor minder bureaucratie in de zorg.
VvAA lid Sana doet oproep: bescherming zorg Gaza
Shakib Sana is huisarts, promovendus en toezichthouder. Nu richt hij zich op de medische situatie in Gaza.
Wat voor collega ben jij? #vaniknaarwij
Vandaag geïntroduceerd: campagne #vaniknaarwij met een korte film verspreid op social media.