Eerstelijnszorg 2030: kleinschalig aan de voorkant, slimmer georganiseerd aan de achterkant

In het Integraal Zorgakkoord (IZA) is vastgelegd dat verschillende landelijke partijen samen met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) een visie op de eerstelijnszorg in 2030 ontwikkelen.

'Basis op orde'

De Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) schreef in opdracht van VWS 'Basis op orde', een beknopt advies over de toekomst van de eerstelijnszorg. Het advies bevat 4 uitgangspunten voor de toekomstige vormgeving en dient als aanvullend perspectief bij het opstellen van het visiestuk. Het document is in april 2023 gepubliceerd.

In deze blog sta ik stil bij het volgende uitgangspunt: "Het bezien van (innovatieve) vormen van organiseren waarbij zorg kleinschalig is aan de voorkant, met een professionele en schaalbare ondersteuning aan de achterkant. De innovatieve vormen moeten structureel worden gefaciliteerd in wet- en regelgeving, beleid en bekostiging."

Niet toekomstbestendig

Een nieuwe visie in de eerstelijnszorg is hard nodig omdat 'losse' praktijken van afzonderlijke beroepsgroepen in een wijk of regio (zonder voldoende samenwerking en een goed ondersteuningsapparaat) geen toekomstbestendige organisatievorm zijn door alle uitdagingen en ontwikkelingen in de zorg. Van de toenemende vergrijzing en het tekort aan zorgpersoneel tot de steeds complexere zorgvragen.

Om goede eerstelijnszorg afgestemd op de wijk te kunnen leveren, is volgens het rapport een combinatie van een klein, hecht, vast multidisciplinair team nodig met daarachter professionele en schaalbare ondersteuning. Dit kan bijvoorbeeld op het gebied van huisvesting, zorgondersteunende ICT, protocolontwikkeling of administratie. "Essentieel hierbij is dat deze schaalvergroting aan de achterkant het primaire proces ondersteunt en niet in de weg zit", aldus het advies.

VvAA

VvAA juicht deze ontwikkeling en mooie praktijkvoorbeelden toe. "De eerstelijnszorg is vaak het eerste moment dat burger en gezondheidszorg elkaar treffen. Het is cruciaal dat het toegankelijk en betaalbaar blijft voor iedereen."

Deze nieuwe visie brengt ook dat zorgverleners zich samen vanuit hun complementaire, professionele invalshoeken kunnen focussen op hun primaire taak: goede zorg verlenen, de essentie van hun vak. "Dat is niet alleen goed voor patiënten, maar tevens voor de zorgprofessionals zelf zodat zij bevlogen kunnen werken. Daarnaast kan hiermee het praktijkhouderschap ook voor een nieuwe generatie zorgprofessionals aantrekkelijk blijven."

Verder zien wij op dit vlak een belangrijke rol weggelegd voor regionale samenwerkingsverbanden. "We zien dat deze organisaties steeds meer een ondersteunende rol op het bedrijfsmatige deel van de praktijkvoering pakken, zodat praktijkhouders alle aandacht kunnen hebben voor het leveren van goede zorg. Dat verschilt echter nog per regio. Er zijn dus nog volop kansen om samen uitdagingen in de zorg aan te pakken."

Wat hieruit voortvloeit is dat VvAA vanuit haar expertise en decennialange ervaring in de zorg kan bijdragen aan de invulling van die ondersteunende rol. "We kunnen meerwaarde leveren waar dat nodig is. Zo zet je iedere zorgprofessional in zijn kracht."

Bart Janknegt, ceo van VvAA Groep