Nationale (Ont)Regelmonitor 2023: vermindering administratielast blijft achter

Trend de verkeerde kant op

De gemiddelde ervaren regeldruk is toegenomen sinds de laatste [Ont]Regelmonitor. Van begin 2019 tot eind 2020 zagen we een (licht) dalende trend in de ervaren regeldruk, deze trend is nu onderbroken. De algehele conclusie luidt daarmee dat het ontregelproces stagneert en de regeldruk lijkt toe te nemen.

De ontevredenheid over de voortgang van het terugdringen van de regeldruk is ook toegenomen (75% ten opzichte van 61%). Bovendien heeft de meerderheid van de zorgprofessionals (63%) steeds minder vertrouwen dat de regeldruk daadwerkelijk wordt teruggedrongen.

'Is dit wel verantwoord?'

Demissionair minister Conny Helder van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) schreef in een kamerbrief op 6 juni al dat de impact van het programma ontregel de zorg nog onvoldoende was, mede daarom liet ze een rapport schrijven door de Raad Volksgezondheid & Samenleving (RVS). Dit document verscheen in oktober 2023.

'Radicaal simpel'

Op 11 december schreef Helder een nieuwe brief over de intensivering van [Ont]Regel de Zorg. Hierin is haar boodschap dat we samen aan de slag moeten. Hiervoor zet ze vier lijnen uit, waarmee ze aansluit op het RVS-rapport.

Eén van deze lijnen is dat beleid moet werken in de praktijk. Wet- en regelgeving moet daarom getoetst worden op het principe 'radicaal simpel' zodat de extra regeldruk van nieuwe wet- en regelgeving beperkt blijft. Opvallend is dat nieuwe wetgeving/regelingen volgens de zorgprofessional nog in veel gevallen tot een toename van de regeldruk leidt, vooral de AVG-wetgeving (75%) en het zorgprestatiemodel bij psychologen (84%). Dit jaar zijn er ook open vragen gesteld aan de deelnemende zorgprofessionals. Hierbij worden de (privacy)wetgeving, en Wet Toetreding Zorgaanbieders (Wtza) ook door een groot gedeelte van de zorgprofessionals benoemd als verzwarende initiatieven.

Daarnaast benoemt de minister de noodzaak van een regiegroep met meer slagkracht en speciale gezanten die moeten dienen als verbindende aanjagers met mandaat. Beide zijn bedoeld om een krachtige impuls te geven aan de aanpak van de regeldruk in de zorg.

Dat er behoefte is aan een intensivering van [Ont]Regel de Zorg wordt ook duidelijk uit de resultaten van de monitor. De tools die VWS met het huidige programma [Ont]Regel de Zorg tot nu toe heeft ontwikkeld zijn namelijk grotendeels onbekend: Argumentatiekaart (84%), E-learning & training (83%), Subsidieregeling ontregelprojecten (82%), ontregelspreekuur (80%), Trechter van verdunning (79%) en Instructiekaart – Eerste hulp ontregelen (69%).

Oorzaken

Waar veel van de acties van [Ont]Regel de Zorg zich richten op de eigen organisatie van de zorgprofessional zien we in de monitor dat de ervaren oorzaken van de regeldruk vooral buiten de eigen organisatie vandaan komen zoals verzekeraars (49%) , wetgeving (11%) en toezichthouder(s) (6%).

De verzekeraars worden net als voorgaande jaren het vaakst als veroorzaker van de regeldruk genoemd. Het is dan ook niet verrassend dat het grootste gedeelte van de deelnemende zorgprofessionals (46%) aangaf dat bij (zorg)verzekeraars ook nog de meeste winst te halen is.

Ook wanneer gevraagd wordt naar verlichtende initiatieven en eigen ondernomen acties worden de zorgverzekeraars benoemd. Zo geeft 12% van de respondenten aan bewuster om te gaan met het contracteerproces of invloed te krijgen door minder machtigingen aan te vragen. Door een deel van de respondenten wordt aangegeven dat ze zelf anders of minder met zorgverzekeraars zijn gaan samen werken.

De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) pleitte al voor een makkelijker en sneller contracteerproces tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars. Om een verbetercyclus op gang te brengen heeft VvAA SiRM opdracht gegeven tot het onderzoek: 'Van verschil naar verbetering 2023' waarin verschillende zorgverzekeraars worden vergeleken. Uit deze resultaten blijkt dat praktijkhouders vinden dat de contractvoorwaarden in sterke mate zorgen voor organisatorische en administratieve lasten, maar dat de mate waarin wel per verzekeraar verschilt.

Rol van VvAA

VvAA zet zich in voor het werkplezier en de bezieling van zorgprofessionals. Iedereen is het er over eens dat de regeldruk die zorgprofessionals ervaren een negatieve effect heeft op het werkplezier en de bezieling. Daarnaast zorgt het verlagen van de regeldruk tot een tijdbesparing welke kan bijdragen aan de oplossing voor het arbeidstekort in de zorg. Echter wordt er door weinig partijen verantwoordelijkheid genomen voor de te hoge regeldruk.

Als beroepsgroepoverstijgend collectief met jarenlange ervaring in de zorg hoopt VvAA partijen met elkaar te verbinden, zodat er gezamenlijke verbetering gerealiseerd kan worden.