Wie betaalt de gezondheidszorg?
Als je vraagt hoeveel de gezondheidszorg in Nederland kost, kun je hele verschillende getallen te horen krijgen. Het is maar net wat je allemaal wilt meerekenen. Hoe zit dit nu en wie betaalt dit bedrag? In dit blog wordt hier dieper op ingegaan.
Hoeveel kost de gezondheidszorg?
Als je vraagt hoeveel de gezondheidszorg in Nederland kost, kun je hele verschillende getallen te horen krijgen. Het is maar net wat je allemaal wilt meerekenen. Maar als we naar de begroting van de overheid kijken, dan kost de zorg ons in 2018 ongeveer € 80 miljard. Dat is bijna 30% van alle overheidsuitgaven en ongeveer 10% van het geld dat we in Nederland verdienen. Bij die 80 miljard kan je nog ruim € 5 miljard aan zorgtoeslagen optellen. Die zorgtoeslag ontvang je van de belastingdienst als je inkomen te laag is om de zorgverzekering te betalen. En ook de kosten van een aanvullende verzekering zitten niet in die € 80 miljard. Daar staat de overheid buiten. Aan de andere kant bespaart de overheid ca. € 5 miljard doordat we bijvoorbeeld een eigen risico op de basiszorgverzekering hebben.
Waar gaat die € 80 miljard naar toe?
De grootste en meest bekende post zijn de uitgaven die onder de basisverzekering vallen. Die basisverzekering is geregeld in de Zorgverzekeringswet (ZVW) en gaat met name over de curatieve zorg. In 2018 geven we daar ruim € 48 miljard aan uit. Denk aan medisch specialistische zorg in het ziekenhuis (22 mld.), geneesmiddelen (5 mld.) geestelijke gezondheidszorg en wijkverpleging (beiden ongeveer 4 mld.) en aan de huisarts (3 miljard). Bij de uitvoering van de ZVW hebben de zorgverzekeraars een belangrijke rol. Daarover straks meer.
Daarnaast gaat ongeveer € 22 miljard naar de Care. Dat is met name de zorg aan ouderen (bijna €10 mld.) en gehandicapten (ruim € 6,4 mld.). Die zorg viel vroeger onder de AWBZ, maar die is vervangen door de Wet langdurige Zorg (WLZ). De zorg onder de WLZ wordt geregeld door zorgkantoren en de zorgaanbieders. Tenslotte gaat er nog ongeveer € 7,4 miljard naar de Gemeenten toe. Die zijn verantwoordelijk voor de Jeugdzorg zoals de jeugdpsychiatrie (Jeugdwet) en voor voorzieningen om mensen zo lang mogelijk thuis te laten worden. Dat laatste wordt geregeld in de Wet Maatschappelijke ondersteuning (WMO).
De verzekeraars hebben van de overheid een belangrijke rol in de marktwerking gekregen.
De rol van de zorgverzekeraars
De verzekeraars hebben van de overheid een belangrijke rol in de marktwerking gekregen. Ze incasseren de premie voor de basisverzekering en daaruit betalen zij alle zorg die onder de basisverzekering valt zoals de ziekenhuisnota’s, de huisarts, etcetera. Van de overheid hebben zij de opdracht gekregen (en dat willen ze zelf ook graag) om de premie van de basisverzekering zo laag mogelijk te houden. En dat merken de zorgaanbieders! Zorgverzekeraars keren ongeveer 97% van de ontvangen premie weer uit aan de zorgaanbieders. Dus als zij hun klanten een lagere premie willen laten betalen, dan lukt dat alleen als zij besparen op de uitkeringen die zorgverzekeraars aan de zorgaanbieders doen. Vandaar dat zorgverzekeraars onderhandelen over tarieven. Soms gaat dat er hard aan toe en krijgen zorgaanbieder “wurgcontracten” aangeboden. Daarnaast zie je dat zorgverzekeraars (gesteund door overheidsregelgeving) initiatieven ondersteunen om zorg van de 2e lijn naar de 1e lijn te brengen. De kosten in het ziekenhuis zijn immers veel hoger dan van de huisarts of thuisverpleging.
Dus wie betaalt nu jouw salaris?
Tja, eigenlijk doen we dat allemaal. We betalen immers allemaal belasting en premie. En via de zorgverzekeraars, zorgkantoren of Gemeenten komt dat geld weer terecht bij de zorgaanbieders. Maar uitzonderingen bevestigen de regel. Met name tandartsen, fysiotherapeuten en dierenartsen worden rechtstreeks door hun klanten betaald. En soms ook door de verzekeraars als er een aanvullende verzekering is afgesloten.
Over de auteur
Bert Hesp
Expertises
Ik houd me bezig met de technische kant van het verzekeren met als belangrijkste vraag: wat komt er allemaal bij kijken om een verzekering te kunnen aanbieden? Of nog beter gezegd; hoe kunnen we er als VvAA voor zorgen dat we beloftes doen (de verzekering aanbieden) waar de leden van VvAA ook echt wat aan hebben (welk financieel risico moeten we wegnemen) en die we te allen tijde tegen een faire premie kunnen waarmaken (geen winstoogmerk, maar wel duurzaam financieel gezond blijven).
Meer lezen?
Nieuwe pensioenwet: dit gaat er de komende tijd gebeuren
Alle pensioenfondsen moeten uiterlijk op 1 januari 2028 een nieuwe regeling hebben ingevoerd. Wat daarvoor nog moet gebeuren lees je in ons artikel.
Minister Van Gennip ondanks kritiek door met nieuwe zzp-wet
Demissionair SZW-minister Van Gennip maakte op 6 oktober 2023 het wetsvoorstel Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (Vbar) bekend.
Regionale samenwerking in de eerstelijnszorg: een nieuw tijdperk
Ik stel me voor dat het het jaar 2035 is. Een tijd waarin mensen zich gezonder en vitaler voelen dan ooit tevoren. Hoe? Lees mijn blog.
Omgevingswet 2024: wat u moet weten
Naast het stroomlijnen van procedures en het versnellen van beslissingen, introduceert de Omgevingswet een digitaal stelsel (DSO).