13 juli 2017 - Sinds 2013 stijgen de wachttijden in de medisch specialistische zorg. Dit blijkt uit onderzoek van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Bij 8 van de 24 specialismen zijn de wachttijden voor de polikliniek landelijk gestegen tot boven de Treeknorm (de maximaal aanvaardbare wachttijd). Concreet zijn de wachttijden het hoogst bij de specialismen allergologie, maag- darm en leverziekten, oogheelkunde en revalidatiekunde. Gemiddeld moeten patiënten bij deze vier specialismen ruim twee weken langer wachten dan de norm van vier weken tot zij terecht kunnen bij de polikliniek.
Dit is onwenselijk omdat de patiënt het recht heeft tijdig passende zorg te ontvangen. Reden waarom de NZa een actieplan wachttijden heeft opgesteld dat zich richt op de geestelijke gezondheidszorg (ggz) De Wet langdurige zorg (Wlz) en de msz. De NZa heeft de Minister van VWS bij brief d.d. 11 mei 2017 (kenmerk:242496/34 1746) nader geïnformeerd over het “Actieplan wachttijden in de zorg”. Als onderdeel van dit actieplan heeft de NZa op 5 juli 2017 het Rapport Wachttijden medisch specialistische zorg verdiepend onderzoek gepresenteerd.
Oorzaken wachttijden
Uit het onderzoek volgt dat verschillende factoren veroorzaken dat de langere wachttijden kunnen ontstaan. Er is te weinig een gezamenlijke proactieve aanpak van wachttijden. Er is nog te weinig samenwerking tussen ziekenhuizen en zorgverzekeraars om mensen te bemiddelen naar een ander ziekenhuis. Voorts spelen ook de schotten in de bekostiging en de drukte op de spoedeisende hulp een rol. Verder wordt genoemd de krapte op de arbeidsmarkt in de krimpregio’s. Bovendien is geconstateerd dat de registratie van wachttijden niet altijd juist en volledig is.
Oplossing NZa (de vier actiepunten)
Omdat er meerdere oorzaken zijn aan te wijzen volgt uit het onderzoek een integrale aanpak van de problematiek. Er zijn vier actiepunten vastgesteld.
- De informatiepositie van de burger dient te worden verbeterd
Patiënten dienen beter te worden geïnformeerd over waar zij recht op hebben en wat hun mogelijkheden zijn. Zij dienen hier actief op gewezen te worden. Zowel zorgaanbieders als zorgverzekeraars dienen bij hun patiënten respectievelijk verzekerden de mogelijkheden van zorgbemiddeling actief onder de aandacht te brengen. De NZa zal een brochure ontwikkelen om burgers te informeren over hun rechten. Tevens zal de NZa patiënten oproepen zich bij de NZa te melden indien zij ondanks bemiddeling geen tijdige zorg krijgen.
- Verbetering van de registratie van wachttijden
De NZa zal strenger toezien op juiste en volledige publicatie van de wachttijden.
De NZa heeft het voornemen om per 2018 de zorgaanbieders te verplichten de wachttijden rechtstreeks aan de NZa te laten aanleveren en op één plek wachttijden te registreren (NZa).
- Samenwerking Zorgaanbieder en Zorgverzekeraar
De NZa vraagt de zorgaanbieders en zorgverzekeraars afspraken te maken over het terugdringen van en omgaan met wachttijden. Hierbij zal de NZa hen vragen deze afspraken proactief en gezamenlijk te monitoren en invulling te geven aan (tijdelijke) knelpunten. De NZa zal in gesprekken met zorgaanbieders en zorgverzekeraars kijken hoe hier invulling aan wordt gegeven.
- Substitutie en verkeerde beddenproblematiek
Substitutie van zorg naar de eerste lijn of naar bijvoorbeeld ZBC’s ziet de NZa als een belangrijke oplossing voor het terugdringen of voorkomen van lange wachttijden. De NZa zal initiatieven op dit terrein stimuleren. Als er sprake is van een bekostigingsproblematiek dan roept de NZa partijen op om met een concrete casus de NZa te benaderen. Punt van aandacht is bovendien de krimp op de arbeidsmarkt die zich met name in het Oosten en Noorden van het land voordoet.
Duidelijk is dat als consequent uitvoering wordt gegeven aan de hiervoor genoemde verbeterpunten dit praktische gevolgen zal hebben voor zowel patiënt, zorgaanbieder als zorgverzekeraar.
