Verkiezingen en zorg: samenwerking in eerstelijnszorg (poortwachtersrol)

Diverse partijen werken in de eerstelijnszorg aan een 'visie versterking organisatie eerstelijnszorg 2030'. Een afspraak die voortvloeit uit het Integraal Zorgakkoord (IZA) en voor 31 december 2023 moet zijn afgerond. Om de personele capaciteit in de eerstelijnszorg optimaal te benutten, wordt onder meer gekeken naar de organisatie van de poortwachtersrol in de eerste lijn.

Eerstelijnskernteam

Is het mogelijk dat in bepaalde situaties een andere professional dan de huisarts deze rol invult om dubbel werk of nodige administratie te voorkomen? Al eerder hebben minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid en minister Conny Helder van Langdurige zorg aangegeven dat er een eerstelijnskernteam moet komen. Dit team moet een herkenbaar en aanspreekbaar punt in de wijk worden. Het kernteam moet volgens de ministers een belangrijke rol spelen in de poortwachtersfunctie richting gespecialiseerde zorg. In dit kernteam zitten niet alleen de huisarts en de wijkverpleegkundige, zoals de Raad Volksgezondheid & Samenleving voorstelt, maar ook een openbaar apotheker en iemand van het sociale wijkteam. Verder noemen de ministers de fysiotherapeut en de specialist ouderengeneeskunde als belangrijke spelers.

Wat zeggen de verschillende politieke partijen hierover?

De meeste partijen onderstrepen het belang en de waarde van de eerstelijnszorg. Ook benadrukken zij de noodzaak van een intensievere samenwerking in de eerstelijnszorg, onder andere door wijkgerichte samenwerking en samenwerking in brede gezondheidscentra. De huisartsen vormen daarbij voor veel partijen de spilfunctie. Slechts 1 partij (D66) spreekt zich expliciet uit over het verbreden van de poortwachtersrol in de eerstelijnszorg.

D66

Om de eerstelijn toekomstbestendig te houden wordt de 'poortwachtersfunctie' (direct toegankelijk voor een patiënt en doorverwijzen naar de tweede lijn) uitgebreid naar andere eerstelijnszorgverleners, zoals apothekers en fysiotherapeuten. Dit om de werkdruk onder huisartsen te verlagen.

VVD

De huisarts is het eerste aanspreekpunt, laagdrempelig en dichtbij. Wie zorg nodig heeft, gaat eerst naar de huisarts. Huisartsen verwijzen als het nodig is door naar specialistische zorg. Maar huisartsen kunnen samen met hun gespecialiseerde verpleegkundigen ook steeds vaker zelf zorg leveren in hun eigen praktijk. Bijvoorbeeld in eerstelijnscentra en anderhalvelijnscentra waar huisartsen samenwerken met fysiotherapeuten, psychologen en diëtisten.

BBB

De huisarts is de spin in het web in de gezondheidszorg. De huisartsen coördineren patiëntenzorg en spelen een cruciale rol in het beheersen van zorgkosten.

PVDA/GroenLinks

Zij staan voor een brede eerstelijnszorg. In de eerste lijn worden zorg, preventie en het sociaal domein veel nadrukkelijker aan elkaar verbonden. In de buurten en wijken wordt meer gezamenlijk ingezet op de brede gezondheid van burgers, bijvoorbeeld via het opzetten van brede gezondheidscentra.

NSC

We werken toe naar een eerstelijnszorgstelsel dat georganiseerd is rond integrale gezondheidscentra in de wijk, waarbij huisartsenzorg, (wijk)verpleegkundigen, ambulante ggz, consultatiebureau, buurtteam en andere disciplines onder één dak samenwerken. Dit zal in samenhang met het gemeentelijke sociaal domein gerealiseerd moeten worden. Bij medicijngebruik geven we de apotheker meer ruimte voor gesprekken over afbouw of stoppen van medicatie.

CDA

Zorg wordt meer ingericht in de wijk en de buurt, met meer mogelijkheden voor maatwerk. Hierbij spelen huisartsen en wijkverpleegkundigen een onmisbare en centrale rol.

SP

De huisarts is de poortwachter van de zorg en moet vertrouwd worden bij doorverwijzing van een patiënt naar 'tweedelijnszorg'; ziekenhuiszorg of geestelijke gezondheidszorg. 

JA21

De huisarts speelt een cruciale rol in het Nederlandse zorgstelsel. De huisarts is drie personen ineen; een zelfstandig medisch behandelaar, de poortwachter voor specialistische zorg; en– misschien wel de belangrijkste – de persoonlijke dokter met wie je een vertrouwensband hebt.

PvdD

Huisartsenpraktijken blijven voor iedereen goed bereikbaar. Minder patiënten per huisarts geeft de huisarts ruimte om langere consulten in te plannen zodat patiënten echt gehoord kunnen worden. We zorgen dat de normpraktijk (het aantal patiënten) per huisarts wordt verlaagd.