Speciaal voor zzp'ers

1 mei 2020 - Tegenover zzp’ers moet de opdrachtgever zich, net als een werkgever, houden aan de arboverplichtingen om te zorgen voor een veilige en gezonde werkplek en helder communiceren over protocollen en hygiënemaatregelen. De opdrachtgever moet de kans op besmetting beperken, met als uitgangspunt richtlijnen van het RIVM en de beroepsorganisaties. Zonder een veilige werkomgeving kan hij de zzp’er niet dwingen tot het verrichten van werkzaamheden. Omdat de opdrachtgever dan tekortschiet, kan een zzp’er onder omstandigheden aanspraak maken op zijn recht op honorarium.

Treft de opdrachtgever wél alle aangewezen hygiënemaatregelen dan kan hij wél de werkhervatting van de zzp’er verlangen. Hervat de zzp’er het werk niet, dan is de zzp’er mogelijk schadeplichtig voor de schade die opdrachtgever lijdt doordat de zzp’er weigert te werken.

27 maart 2020 – Als een zzp’er werkzaamheden verricht terwijl hij weet dat hij klachten gerelateerd aan het corona virus (COVID-19) heeft en/of besmet is met het coronavirus (COVID-19), loopt de zzp’er het risico om zowel civielrechtelijk als tuchtrechtelijk aansprakelijk te worden gesteld. Dit geldt ook voor de opdrachtgever die de zzp’er heeft laten werken, terwijl hij op de hoogte is van genoemde klachten c.q. besmetting. Het zal voor de patiënt wel lastig zijn om te bewijzen dan wel aannemelijk te maken dat hij besmet is door de zzp’er (dit is met name van belang ter zake van een claim). Het kan zijn dat in de (toekomstige) jurisprudentie de bewijslast wordt omgekeerd, maar dat is nu nog niet te zeggen.

Als de zzp’er geen klachten heeft, maar toch een patiënt besmet (en alle RIVM-instructies heeft gevolgd), dan is de kans klein dat de patiënt hem en/of diens opdrachtgever met succes aansprakelijk kan stellen. Dat geldt te meer voor spoedeisende zorg.

Gezien het feit dat de zzp’er voor zichzelf en voor de patiënt een risico vormt en vanwege de instructies van de overheid en de RIVM, wordt aangeraden niet spoedeisende zorgverlening te staken. Of de zzp’er in geval van een klacht of claim een beroep kan doen op zijn rechtsbijstands- en beroepsaansprakelijkheidsverzekering, is afhankelijk van de polisvoorwaarden.

03 april 2020 - De verzekering die u als zzp'er hebt bij VvAA geeft verzekeringsdekking voor uw eerstelijns werkzaamheden. Voor ziekenhuizen geldt wat anders. Ziekenhuizen hebben een centrale aansprakelijkheidsdekking en iedereen die werkzaam is in het ziekenhuis valt onder de centrale verzekering van het ziekenhuis. Daar geeft de VvAA verzekering dus geen dekking. We weten van de verzekeraars van ziekenhuizen dat zij de extra zorgverleners die komen helpen meeverzekeren, maar vraagt u het voor de zekerheid na bij uw contactpersoon van het ziekenhuis.

27 maart 2020 – Een werkgever is op basis van de Arbeidsomstandighedenwet verplicht om te zorgen voor een veilige en gezonde werkplek. Voor zzp’ers die op dezelfde plek werken, gelden dezelfde arboregels. De opdrachtgever zal maatregelen moeten nemen om de kans op besmetting te beperken. Ook is de opdrachtgever verplicht tot heldere communicatie rondom protocollen en hygiënemaatregelen. Als hieraan wordt voldaan, dan kan een zzp’er verplicht worden om werkzaamheden op basis van overeenkomst van opdracht uit te voeren (tenzij hierover afwijkende bepalingen staan in de overeenkomst van opdracht). Doet de opdrachtnemer dat niet, dan kan de zzp’er schadeplichtig zijn ten opzichte van de opdrachtgever. Als er geen sprake is van een veilige werkomgeving, dan kan de opdrachtnemer niet gedwongen worden tot het verrichten van werkzaamheden. Omdat de opdrachtgever dan tekortschiet, kan de zzp’er onder omstandigheden zijn recht op honorarium behouden.

17 december 2020 - Het kabinet kondigde eerder twee inkomensondersteunende maatregelen af voor ondernemers en zzp’ers: de Tozo en de Togs. Op 20 mei maakte het kabinet de vervolgmaatregelen bekend, deze maken deel uit van het ‘Noodpakket 2.0’. Dit pakket voorziet onder meer in een verlenging en aanpassing van de Tozo en de invoering van de Tegemoetkoming Vaste Lasten MKB (Tvl) ter vervanging van de Togs, beide met ingang van 1 juni.

Op 28 augustus kondigde het kabinet een nieuw steun- en herstelpakket aan per 1 oktober 2020. Onderdeel van dit pakket is een verlenging van de Tozo-regeling vanaf 1 oktober 2020 tot en met 30 juni 2021. De regeling wordt wel verder versoberd door de opname van een vermogenstoets. Ook de TVL wordt verlengd. Het maximale bedrag van de TVL wordt verhoogd naar € 90.000 per drie maanden. De regeling wordt met drie keer drie maanden verlengd tot en met 30 juni 2021 en in die periode geleidelijk afgebouwd.

Tijdelijke overbruggingsregeling voor zelfstandige ondernemers (Tozo) 
Zelfstandige ondernemers en zzp’ers die hard getroffen zijn door COVID-19 kunnen bij hun woongemeente via een digitaal loket een inkomensaanvulling tot het sociaal minimum ten behoeve van hun levensonderhoud aanvragen. Deze overbruggingsregeling bevat ook een mogelijkheid voor bedrijfskrediet om liquiditeitsproblemen op te vangen.

Lees meer over Tozo
 
Tegemoetkoming ondernemers getroffen sectoren (Togs, ‘Noodloket’)
Ondernemingen en zzp’ers uit sectoren die het zwaarst geraakt zijn door COVID-19-maatregeling van de overheid kunnen een eenmalige belastingvrije tegemoetkoming van € 4.000 aanvragen via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). De in het handelsregister geregistreerde hoofd- of nevenactiviteit van de onderneming moet wel overeenkomen met de speciaal hiervoor vastgestelde SBI-sectorcodes. Denk aan horeca, theaters, musea, sportscholen en schoonheidsverzorging. 

Op 7 april is de lijst met sectorcodes alsnog uitgebreid met diverse zorgaanbieders, zoals tandarts-, fysiotherapiepraktijken. 

Belangrijkste voorwaarden zijn een verwacht omzetverlies van € 4.000, daarnaast moet de onderneming ten minste € 4.000 vaste lasten hebben. Beide in de periode van 16 maart tot 15 juni 2020. E.e.a. geldt rekening houdend met andere overheidsondersteuning en de continuïteitsbijdrage voor verzekerde zorg van de ZN-regeling. De zorgondernemingen waarvoor de regeling van toepassing was konden tot en met 26 juni 2020 hiervoor een aanvraag indienen.

Meer over de Togs 

Tegemoetkoming Vaste Lasten MKB (Tvl)
Met ingang van 1 juni is de Togs vervangen door de TvL. De regeling geldt voor dezelfde sectoren als de Togs. De Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL) gaat na 1 oktober 2020 door. U kunt de TVL nog 3 keer aanvragen, telkens voor een periode van 3 maanden. De hoogte van het subsidiepercentage is afhankelijk van het omzetverlies (minimaal 30%).

In december 2020 heeft het kabinet ervoor gekozen om de TVL in het eerste kwartaal 2021 niet af te bouwen ten opzichte van het vierde kwartaal 2020. Net als in het vierde kwartaal 2020 blijft minimale omzetverlies in het eerste kwartaal 2021 30%. Daarnaast worden de subsidiepercentages in beide kwartalen verhoogd en loopt dit percentage op met het omzetverlies. Als u voor het vierde kwartaal al een aanvraag heeft ingediend hoeft u geen actie te ondernemen. De veranderingen worden automatisch in uw aanvraag doorgevoerd.

Meer over Tvl

29 april 2020 - Dat hoeft niet: u kunt gebruik maken van de aangekondigde versoepeling van het urencriterium. Voor de periode van 1 maart tot en met 31 mei 2020 gaat de Belastingdienst ervan uit dat u wekelijks ten minste 24 uren aan uw onderneming besteedt, dus ook als u minder of niet werkt. Indien u hierdoor voldoet aan het urencriterium dan kunt u onder meer gebruikmaken van de zelfstandigenaftrek (€ 7.030 voor 2020). Meer informatie van de rijksoverheid ▹

Op 20 mei heeft het kabinet de maatregelen bekend gemaakt die deel uitmaken van het “Noodpakket 2.0". De maatregelen met betrekking tot het urencriterium worden hiermee verlengd tot 1 oktober 2020.

27 maart 2020 - In beginsel mag de opdrachtgever een overeenkomst van opdracht te allen tijde (per direct) beëindigen. De achterliggende reden kan zijn een teruglopende zorgvraag en/of een advies van een beroepsorganisatie de praktijkvoering te staken.
 
De opdrachtgever (niet zijnde een particulier) kan, onder omstandigheden, wel schadeplichtig zijn, bijvoorbeeld als geen redelijke termijn voor opzegging in acht is genomen. Voor de zzp’er zelf geldt hetzelfde, mits de overeenkomst voor onbepaalde tijd is. Als de overeenkomst van opdracht voor bepaalde tijd is afgesloten (of gericht is op afronding van een bepaald project), mag de zzp’er als opdrachtnemer alleen tussentijds opzeggen als sprake is van een gewichtige reden.

Als de opdrachtgever de overeenkomst van opdracht gedeeltelijk opzegt (in de zin van minder uren willen laten werken), dan is dat in feite een eenzijdige wijziging van het contract. In beginsel is dat niet toegestaan. De zzp’er kan niet gedwongen worden in te stemmen met de wijziging. Maar de opdrachtgever kan bij weigering wel de overeenkomst geheel beëindigen.

Specifieke regelingen 
Als in de overeenkomst specifieke bepalingen zijn opgenomen over de omvang van de opdracht, de opzegtermijn en de opzegredenen, dan kan een en ander anders liggen. Het uitgangspunt is dan dat de opdrachtgever en de opdrachtnemer zich aan het contract moeten houden. 

Situatie COVID-19-virus overmacht opdrachtgever
Het is vervolgens de vraag of de opdrachtgever zich bij een teruglopende zorgvraag en advies van een beroepsorganisatie als gevolg van het COVID-19-virus kan beroepen op overmacht en de overeenkomst eenzijdig, al dan niet tijdelijk, kan wijzigen. Die vraag kan zich opwerpen als hierover niets in de overeenkomst is opgenomen, maar ook als dat wel het geval is. Of er door het virus een overmachtsituatie ontstaat, is nu (nog) niet met zekerheid te zeggen omdat daarover nog geen gerechtelijke uitspraken zijn gedaan. Het is immers de vraag voor wiens rekening en risico de huidige situatie komt. Wel kan aannemelijk worden geacht dat als een overheidsmaatregel tot gevolg heeft dat de opdrachtgever verplicht wordt om de werkzaamheden te staken, dat een overmachtsituatie oplevert. Ook is duidelijk dat een zzp’er niet dezelfde rechten op loon (honorarium) heeft als een werknemer. Bij een zzp’er geldt immers als uitgangspunt ‘niet werken, geen loon’. Het feit dat de overheid steunmaatregelen treft voor zzp’ers wijst er ook op dat wordt aangenomen dat de huidige situatie voor rekening en risico van de zzp’ers zelf komt, maar de toekomstige jurisprudentie zal hierover uitsluitsel moeten bieden. De zzp’er die gelden ontvangt vanuit een steunmaatregel, zal redelijkerwijs voor dat deel in ieder geval geen vergoeding kunnen vorderen van zijn opdrachtgever.

COVID-19-virus onvoorziene omstandigheid? 
De opdrachtgever kan wellicht ook een beroep doen op onvoorziene omstandigheden. Van onvoorziene omstandigheden in de zin van de wet is sprake als zich na het sluiten van de overeenkomst omstandigheden voordoen die niet in het contract zijn verdisconteerd. Wil een contract door de rechter aangepast of beëindigd worden op grond van een onvoorziene omstandigheden, dan moeten die omstandigheden van dien aard zijn dat de wederpartij naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid ongewijzigde instandhouding niet mag verwachten. Het gaat in feite om een toepassing van de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid. Als de omstandigheden volgens de aard van de overeenkomst of de verkeersopvattingen (gedeelde overtuiging) voor rekening komen van degene die zich daarop beroept, is wijziging of ontbinding van de overeenkomst van opdracht niet mogelijk. Het is heel goed mogelijk dat door rechters zal worden geoordeeld dat de huidige situatie het beroep op onvoorziene omstandigheden zal honoreren en dus dat een opdrachtgever een opdrachtnemer niet (of niet geheel) hoeft te betalen.

1 mei 2020 - Tandarts en mondhygiënist gebruiken bijvoorbeeld vaak de modelovereenkomst mondzorg. Het is de vraag in hoeverre de zzp’er zich kan beroepen op een artikel in die overeenkomst. De overeenkomst bevat o.a. de volgende bepaling:

• Zzp’er heeft het recht het uitvoeren van bepaalde opdrachten/verzoeken van OPDRACHTGEVER te weigeren, bijvoorbeeld op grond van ernstige gewetensbezwaren, in welk geval partijen samen naar een oplossing streven.

Weigeren te werken op basis hiervan kan niet op elke grond. Dat zou de opdrachtgever onvoldoende vertrouwen geven op nakoming van de overeenkomst. Als de risico’s geminimaliseerd zijn, mag van een zzp’er redelijkerwijs gevergd worden te werken. Het artikel geeft als voorbeeld ‘ernstige gewetensbezwaren’. Van ernstige gewetensbezwaren is enkel sprake bij bezwaar op religieuze, morele of ethische gronden. Indien er wel voldoende hygiënemaatregelen zijn getroffen door de opdrachtgever, maar de opdrachtnemer desondanks geen risico wenst te lopen, zal een beroep op dit artikel vermoedelijk niet slagen. Dit kan anders zijn als de opdrachtnemer behoort tot een risicogroep. Op dat moment is sprake van een bijkomende omstandigheid die maakt dat in redelijkheid niet gevergd kan worden van de opdrachtnemer de werkzaamheden aan te vangen. Uiteraard verdient het ook dan de voorkeur samen te zoeken naar een oplossing. .

De praktijkinrichting moet ervoor zorgen dat voldaan is aan de voorwaarden voor een deugdelijke praktijkvoering. In de mondzorgmodelovereenkomst (samenwerking tandarts-mondhygiënist) is dit ook opgenomen, evenals het feit dat er een behandelovereenkomst tot stand komt tussen zzp’er en de patiënt.

Dit laatste maakt dat de zzp’er medeverantwoordelijk en aansprakelijk is voor het verlenen van goede zorg. Dit houdt onder meer in dat hij moet zorgen dat de zorgverleningsregels van de overheid in acht worden genomen . Is de zzp’er ervan op de hoogte dat deze regels niet in acht worden genomen en verleend hij toch de zorg in strijd met de huidige overheidsregels? Dan loopt hij het risico hiervoor tuchtrechtelijk dan wel civielrechtelijk aansprakelijk te worden gehouden. De zzp’er doet er dus goed aan om bij de praktijkhouder aan te dringen op het treffen van de noodzakelijke maatregelen en de werkzaamheden op te schorten als hieraan niet voldaan wordt.

1 mei 2020 - In beginsel gelden de bepalingen van de zzp-overeenkomst. Echter, de uitvoering van de overeenkomst moet redelijk en billijk geschieden: partijen houden rekening met elkaars belang. Bij buitengewone omstandigheden, zoals de huidige coronaciris. , leidt dat tot een mogelijke onderhandelingsplicht of het verplicht meewerken naar het zoeken van een redelijk alternatief voor beide partijen. Het is dus afhankelijk van de concrete omstandigheden of van partijen gevraagd kan worden de overeenkomst onverkort in stand te houden. Mogelijk heeft de opdrachtgever onvoldoende werk na hervatting van de werkzaamheden of heeft de zzp’er juist meer tijd beschikbaar om te werken. Het advies is altijd met elkaar in gesprek te gaan om te zien waarmee het gezamenlijk belang van partijen het best bij gediend is. Zou één van partijen daaraan niet willen meewerken dan kan met tussenkomst van de rechter de overeenkomst mogelijk worden gewijzigd of geheel of gedeeltelijk worden ontbonden op grond van onvoorziene omstandigheden. Daarnaast is het mogelijk dat de opdrachtgever zich beroept op overmacht, indien en voor zover de praktijk door overheidsmaatregelen niet mag worden geopend, en om die reden de overeenkomst eenzijdig wil wijzigen. Of dit stand zal houden is nog onzeker nu er nog geen jurisprudentie voorhanden is.

27 maart 2020 - Uitgangspunt bij een overeenkomst van opdracht is dat als een opdrachtnemer zelf besluit niet te werken, al dan niet vanwege ziekte, hij ook niet betaald krijgt. Dit is slechts anders als dat contractueel is bepaald.

 

De zzp’er die vrijwillig in quarantaine zit, kan geen beroep doen op zijn arbeidsongeschiktheidsverzekering. Als de zzp’er vanwege gezondheidsklachten niet werkt, dan kan de zzp’er alleen een beroep op zijn arbeidsongeschiktheidsverzekering doen als sprake is van ziekte of arbeidsongeschiktheid in de zin van de bijbehorende polisvoorwaarden en als aan de andere voorwaarden wordt voldaan om voor een uitkering in aanmerking te komen. In de regel wordt ook niet direct uitgekeerd, maar is er een wachttijd.

4 maart 2020 - Als iemand om preventieve redenen in quarantaine moet blijven, of een bepaald gebied niet mag verlaten, is er geen dekking.

4 maart 2020 - Ja, als u ziek bent kunt u een beroep doen op uw AOV. Of en wanneer u daadwerkelijk een uitkering krijgt is onder andere afhankelijk van de keuzes die u heeft gemaakt bij het aangaan van uw verzekering zoals het eigen risico en de beoordeling van de verzekeraar met betrekking tot uw arbeidsongeschiktheid. 

Opties
Het Verbond van verzekeraars geeft aan dat verzekeraars door COVID-19 getroffen ondernemers zo goed mogelijk willen blijven beschermen. De meeste verzekeraars bieden een aantal  opties:

• Het (tijdelijk) aanpassen van de verzekering, zoals het verlagen van het verzekerd bedrag
• Het (tijdelijk) wijzigen van de premiebetalingstermijn
• Uitstel van betaling van de premies met een bepaalde periode
• Het (tijdelijk) opschorten of sluimeren van de verzekering

Advies in persoonlijke situatie
De gevolgen van een keuze zijn afhankelijk van uw situatie en de afspraken die met de verzekeraar kunnen worden gemaakt. Bij (dreigende) problemen is het verstandig voor advies contact op te nemen met VvAA (of een andere verzekeringsadviseur als de polis niet via ons loopt). Een aanpassing kan namelijk gevolgen hebben voor de (hoogte van) de uitkering die u ontvangt. Wij helpen u graag. 

Voorbeelden 
Voorbeelden van hoe een aantal arbeidsongeschiktheidsverzekeraars waarmee VvAA samenwerkt  communiceren over premiebetaling en COVID-19:

• De Amersfoortse 
• De Goudse
• Interpolis
• Movir
• Reaal